NV236- Hào khí cách mạng trong những ngày mùa thu tháng Tám

Những ngày này 74 năm trước, trong không khí cách mạng sục sôi của những ngày tháng Tám lịch sử, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, cả nước đã đồng loạt đứng lên tổng khởi nghĩa giành chính quyền phá tan xiềng, xích nô lệ của thực dân phong kiến. Cách mạng Tháng Tám thành công - Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời, sự kiện trọng đại này đã đi vào lịch sử dân tộc Việt Nam như một mốc son chói lọi.

Nhìn lại lịch sử dân tộc thời khắc của 74 năm về trước, từ đầu năm 1945, Hồng quân Xô Viết liên tiếp giành thắng lợi quyết định trên chiến trường Châu Âu, giải phóng một loạt nước và tiến thẳng vào sào huyệt phát xít Đức tại Béc-Lin. Ngày 08 tháng 5 năm 1945, phát xít Đức đầu hàng vô điều kiện, tiếp đó ngày 08 tháng 8 năm 1945, Liên xô tuyên chiến với  phát xít Nhật và chỉ trong vài ngày đã tiêu diệt toàn bộ đội quân Quan Đông tinh nhuệ của Nhật, đẩy quân Nhật vào thế thất bại không thể tránh khỏi.

Với Cách mạng Việt Nam, tháng 02 năm 1945, Ban Thường vụ Trung ương họp và ra Nghị quyết nhận định: "Kẻ thù số một của các dân tộc Đông Dương lúc này không phải là tất cả chủ nghĩa Đế quốc mà chỉ là Đế quốc-Phát xít, đặc biệt là phát xít Nhật". Hội nghị chỉ rõ, mọi hoạt động của Đảng trong lúc này là chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền. Tháng 3 năm 1945, Thường vụ Trung ương Đảng (mở rộng) họp ra Chỉ thị "Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta". Tháng 4 năm 1945, Trung ương Đảng triệu tập hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ, quyết định thống nhất các lực lượng vũ trang, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền xung phong có vũ trang với mục tiêu cướp kho thóc của Nhật để giải quyết nạn đói, đẩy mạnh xây dựng các đội tự vệ vũ trang, du kích cứu quốc, mở trường đào tạo cấp tốc cán bộ quân sự, phát động chiến tranh du kích ở những nơi có đủ điều kiện, giải phóng từng vùng, mở rộng căn cứ địa cách mạng.

Từ tháng 4 năm 1945, cao trào kháng Nhật cứu nước diễn ra mạnh mẽ, phong phú về nội dung và hình thức. Trên cả nước đã hình thành 7 chiến khu rộng lớn (4 ở Bắc Bộ, 2 ở Trung Bộ, 1 ở Nam Bộ). Phong trào đấu tranh vũ trang, khởi nghĩa từng phần đã diễn ra ở nhiều vùng thuộc Thượng Du vùng Bắc Bộ và Trung du. Các lực lượng vũ trang cách mạng đã phối hợp với quần chúng giải phóng được một loạt châu, huyện thuộc các tỉnh Cao Bằng, Bắc cạn, Lạng sơn, Thái Nguyên, Tuyên quang. Các cuộc khởi nghĩa đã diễn ra ở một số địa phương thuộc Quảng Ngãi, Bắc Giang. Các Chiến sĩ Cách mạng bị giam giữ trong các nhà tù Sơn La, Nghĩa lộ, Hoả Lò, Buôn Ma Thuật... cũng nắm vững thời cơ vượt ngục trở về tiếp sức cho phong trào.

Trên cơ sở phân tích đánh giá tình hình cách mạng trong nước đã có sự phát triển mạnh mẽ, sôi sục và rộng khắp, cùng với bối cảnh quốc tế thuận lợi, Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng họp tại chiến khu Tân Trào dưới sự chủ trì của Bác Hồ (từ 13/8 đến 15/8/1945) đã đi đến kết luận: "Những điều kiện khởi nghĩa ở Đông Dương đã chín muồi". Vì vậy phải "Kịp thời hành động, không bỏ lỡ cơ hội", khẩn trương đánh chiếm ngay những nơi chắc thắng không kể thành phố hay thôn quê. Thành lập Uỷ ban nhân dân ở những nơi làm chủ, tất cả vì mục tiêu "Việt Nam hoàn toàn độc lập".

23 giờ ngày 13 tháng 8 năm 1945, Uỷ ban khởi nghĩa ra Quân lệnh số 1 hiệu triệu toàn dân khởi nghĩa. Tiếp đó, ngày 16/8/1945, Đại hội Quốc dân họp ở Tân Trào đã thông qua "10 chính sách lớn của Việt Minh”, thông qua "Lệnh Tổng khởi nghĩa", quyết định Quốc kỳ nền đỏ, sao vàng, chọn bài hát: “Tiến quân ca” làm Quốc ca và bầu ra Uỷ ban dân tộc giải phóng Trung ương, tức là Chính phủ lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Bác đã ra Lời kêu gọi: "Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến, toàn thể đồng bào ta hãy đứng dậy đem sức ta mà giải phóng cho ta".

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân cả nước đã đồng loạt đứng lên, tiến hành cuộc tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám với khí thế long trời, lở đất. Cuộc Tổng khởi nghĩa bắt đầu nổ ra từ ngày 14/8 đến 18/8 đã giành được thắng lợi ở nông thôn thuộc đồng bằng Bắc Bộ, đại bộ phận các tỉnh miền Trung và một phần Miền Nam. Ngày 19/8, khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội. Ngày 23/8, khởi nghĩa thắng lợi ở Huế. Ngày 25/8, khởi nghĩa thắng lợi ở Sài Gòn - Chợ Lớn, v.v... Vậy là chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8/1945, cuộc tổng khởi nghĩa của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Hồ Chủ tịch đã giành được thắng lợi hoàn toàn. Lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, chính quyền trong cả nước thuộc về nhân dân. Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công đã đưa lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta sang một trang mới. Nhân dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng đã đập tan sự thống trị của thực dân Pháp trong gần một thế kỷ, lật nhào chế độ phong kiến chuyên chế mấy nghìn năm, lập lên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà - Nhà nước Công - Nông đầu tiên ở Đông Nam Châu Á. Đất nước ta từ một nước thuộc địa nửa phong kiến đã trở thành một quốc gia độc lập, dân chủ, thống nhất. Nhân dân ta từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, tự quyết định vận mệnh của mình. Đánh giá về thắng lợi của cách mạng Tháng 8, Hồ Chủ tịch đã khẳng định: “Chẳng những giai cấp công nhân và nhân dân ta có thể tự hào mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức trên thế giới có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc. ... Cách mạng tháng Tám đã lật đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ, xây dựng nền tảng cho nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, độc lập, tự do, hạnh phúc. Đó là cuộc cách mạng thay đổi cực kỳ to lớn trong lịch sử nước ta”.

Thắng lợi của cách mạng tháng Tám dẫn tới sự kiện trọng đại ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, trước cuộc mít tinh lớn của hàng vạn nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ cách mạng lâm thời trịnh trọng đọc bản “Tuyên ngôn độc lập”, tuyên bố với thế giới và quốc dân đồng bào: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời.

Cách mạng Tháng Tám thành công mau lẹ, thắng lợi trọn vẹn là do nhiều nguyên nhân:

Trước hết, nguyên nhân có ý nghĩa quyết định, đó là sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng Mác xít - Lênin nít chân chính, thắng lợi của cách mạng tháng Tám là thắng lợi của chủ nghĩa Mác-Lênin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh Việt Nam, thắng lợi của đường lối giải phóng dân tộc của Đảng, là thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh: Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, là sự thể hiện tuyệt vời của tinh thần quật khởi và trí tuệ Việt Nam. Cách mạng tháng Tám là điển hình của sự nhạy bén nắm thời cơ, chớp thời cơ đẩy lùi nguy cơ, thể hiện trình độ khoa học và nghệ thuật lãnh đạo tài tình, linh hoạt của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tổng khởi nghĩa tháng Tám thành công là đỉnh cao của 15 năm đấu tranh của toàn dân ta dưới sự lãnh đaọ của Đảng, trải qua 3 cao trào Cách mạng lớn đồng thời là 3 cuộc Tổng diễn tập Cách mạng: Cao trào Xô viết Nghệ-Tĩnh (1930-1931), cao trào dân chủ (1936-1939), cao trào cứu nước trong chiến tranh thế giới thứ hai (1939-1945). Qua đấu tranh gian khổ, với những hy sinh to lớn, Đảng ta đã từng bước trưởng thành về chính trị, tư tưởng và tổ chức, xây dựng được lực lượng quần chúng hùng hậu, không ngừng củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, phân hoá lực lượng kẻ thù, xác định chính xác kẻ thù chính và kẻ thù cụ thể trước mắt của cách mạng Việt Nam.

Trong quá trình vận động cách mạng, Đảng ta đã coi trọng cả đấu tranh chính trị lẫn đấu tranh vũ trang và kết hợp chặt chẽ, linh hoạt hai hình thức đấu tranh đó. Không chỉ chú ý đưa quần chúng vào các tổ chức chính trị. Đảng còn từng bước vũ trang cho quần chúng, xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng. Lực lượng vũ trang đó được sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng, được nhân dân nuôi dưỡng, đùm bọc, có chỗ đứng vững chắc là từ các căn cứ địa cách mạng. Vì thế, cho đến trước ngày Tổng khởi nghĩa Tháng Tám, tuy ta chưa có đội quân chủ lực mạnh nhưng đã có đủ loại lực lượng vũ trang phát triển rộng khắp, và đặc biệt ta có ưu thế hơn hẳn về lực lượng chính trị so với kẻ thù. Dựa trên các ưu thế cách mạng, chọn đúng thời cơ lịch sử ngàn năm có một, với nghệ thuật lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức khởi nghĩa khéo léo, tài tình, phát huy sức mạnh toàn dân tộc. Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân đưa cuộc Tổng khởi nghĩa đến thắng lợi trọn vẹn trong cả nước.

Nguyên nhân thứ hai đó là: Phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc và nghệ thuật tổ chức quần chúng khởi nghĩa cách mạng. Với đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng, phương châm, phương pháp, sách lược cách mạng mềm dẻo, linh hoạt, Đảng ta đã lôi cuốn, tập hợp và đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân trở thành một khối đại đoàn kết toàn dân tộc để hun nóng thêm bầu nhiệt huyết, làm bùng cháy ngọn lửa cách mạng vốn có sẵn trong lòng mỗi người dân Việt Nam yêu chuộng hoà bình, chính vì vậy đã làm cho tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của các tầng lớp nhân dân bùng lên, quyết không chịu sống mãi kiếp đời lầm than nô lệ của người dân mất nước, một lòng, một dạ đi theo Đảng, quyết chí đánh đổ bọn đế quốc, phát xít cướp nước, bọn vua quan phong kiến tay sai bán nước, giành độc lập tự do cho đất nước, cơm áo cho mình.

Với sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng trong vận dụng phát triển nghệ thuật quân sự vào khởi nghĩa vũ trang. Đảng ta đã luôn nắm vững tình thế cách mạng và chớp thời cơ cách mạng chín muồi, đã xây dựng lực lượng cách mạng chu đáo và sử dụng lực lượng cách mạng đúng lúc, kết hợp nông thôn và thành thị, vận dụng các hình thức đấu tranh từ thấp lên cao, từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn, đó chính là những nguyên nhân chủ yếu để cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám thắng lợi.

Có một nguyên nhân khách quan rất quan trọng là: Chúng ta tiến hành cuộc cách mạng Tháng Tám trong bối cảnh quốc tế thuận lợi. Đó là việc quân đội Liên Xô và Đồng Minh đã đánh bại phát xít Đức, Ý,  Nhật. Thắng lợi đó đã tạo điều kiện cho các dân tộc bị áp bức, yêu hoà bình và các lực lượng tiến bộ trên thế giới có điều kiện để giành thắng lợi khi biết lợi dụng thời cơ ngàn năm có một này. Trong bối cảnh nước ta, quân Pháp bị Nhật hất chân, quân Nhật lại bị Hồng quân Liên Xô và quân Đồng minh đánh cho bại trận, đang hoang mang cao độ và đang tan rã, quân đội các nước Đồng minh chưa kịp vào Đông Dương giải giáp quân Nhật, điều đó đã tạo cơ hội để Đảng ta kịp chớp lấy thời cơ, lãnh đạo toàn dân đứng lên giành chính quyền.

Trải qua 15 năm đấu tranh cực kỳ gian khổ và anh dũng để có được thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám, đã có biết bao đồng bào, đồng chí đã hy sinh oanh liệt. Chủ tịch Hồ Chí Minh khi đánh giá vai trò to lớn của các tầng lớp nhân dân trong cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền cách mạng đã nhấn mạnh: “Họ đã đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng, của dân tộc lên trên hết; đã tin tưởng sâu sắc vào tương lai của Đảng, của dân tộc; đã hy sinh tất cả, đem xương máu vun tưới cho cây cách mạng; cho nên, cây cách mạng đã khai hoa, kết quả tốt đẹp như ngày nay".

Thắng lợi của cách mạng Tháng Tám, đã cho chúng ta nhiều bài học quý báu về giành và giữ chính quyền; về nắm bắt thời cơ, đẩy lùi nguy cơ; về trình độ khoa học và nghệ thuật lãnh đạo khởi nghĩa của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong đó, bài học quý giá nhất được đặt lên hàng đầu là: Chính là Đảng ta đã phát huy được sức mạnh đoàn kết của toàn dân tộc, biết tạo thế, tạo lực; biết chớp thời cơ giành chính quyền về tay nhân dân, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước Công - Nông đầu tiên ở Đông Nam Á, đưa nhân dân ta từ người nô lệ trở thành người chủ thực sự của đất nước độc lập.

Dường như thời gian càng lùi xa thì kinh nghiệm, bài học quý báu của cách mạng Tháng Tám càng trở nên sáng tỏ, mà bài học cốt lõi nhất là công tác xây dựng Đảng. Để lòng dân hòa hợp, để tập hợp được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, Đảng phải thực sự trong sạch vững mạnh. Trong kháng chiến cũng như trong xây dựng đất nước, lại càng cần thiết hơn. Đảng ta là Đảng cầm quyền, lãnh đạo đất nước không chỉ bằng đường lối đúng đắn, mà còn bằng uy tín của Đảng, uy tín của Đảng được kết tinh từ đạo đức trong sáng, tác phong miệng nói tay làm gương mẫu đi đầu của mọi cán bộ, đảng viên. Chính nhờ có đạo đức trong sáng, mà trong cách mạng Tháng Tám, chỉ có khoảng 5.000 đảng viên, trong hoàn cảnh “ngàn cân treo sợi tóc”; Đảng ta đã tập hợp được toàn dân, lãnh đạo cuộc khởi nghĩa đi đến thắng lợi.

Bài học về xây dựng Đảng càng mang tính thời sự trong khi mỗi chúng ta không khỏi băn khoăn, lo lắng về tệ quan liêu tham nhũng ở một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được khắc phục, đã làm giảm sút lòng tin của dân với Đảng. Ngày nay, để đưa sự nghiệp đổi mới đất nước tiến về phía trước trong điều kiện hội nhập kinh tế thế giới, thực hiện thắng lợi mục tiêu Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã đề ra; lại càng đòi hỏi người đảng viên không chỉ có đạo đức mà còn phải có trí tuệ, sáng tạo, trong chiến tranh, sẵn sàng hy sinh vì nền độc lập tự do của Tổ quốc, trong xây dựng đất nước phải đi đầu trong phát triển kinh tế, vận động và hướng dẫn quần chúng nhân dân phát triển kinh tế, điều đó càng đặt ra nhiệm vụ nặng nề đối với mọi đảng viên, mọi tổ chức cơ sở Đảng, từ Trung ương đến địa phương, phải chịu khó tu dưỡng, ra sức học tập phấn đấu, kiên quyết chống tham ô, tham nhũng, lãng phí mà thiết thực nhất là đưa Nghị quyết Đại hội XII của Đảng vào cuộc sống. Đồng thời với rèn luyện, tu dưỡng đảng viên, Đảng phải không ngừng hoàn thiện cơ chế, đường lối, chính sách và hệ thống pháp luật để xây dựng nhà nước pháp quyền, nhà nước của dân, do dân và vì dân, nhằm giải phóng triệt để và phát huy cao độ mọi nguồn lực xã hội vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.   

Chúng ta rất tự hào về thắng lợi của cách mạng Tháng Tám, tự hào về dân tộc ta, tin tưởng ở tư duy trí tuệ của Đảng Cộng sản Việt Nam và bài học kinh nghiệm trong thực tiễn của Nhà nước ta 74 năm qua. Được chiến đấu dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng, chúng ta luôn nhận thức sâu sắc rằng: Quân đội nhân dân Việt Nam là công cụ sắc bén của Đảng, được Đảng giáo dục rèn luyện, được nhân dân tin yêu gọi với cái tên trìu mến thân thương “Bộ đội Cụ Hồ”. Vì vậy cán bộ, học viên, chiến sỹ chúng ta phải tích cực học tập, tu dưỡng và rèn luyện, luôn trung thành vô hạn với sự nghiệp cách mạng của Đảng, quyết tâm bảo vệ thành quả của Cách mạng Tháng Tám và thành quả cách mạng trong suốt 74 năm qua; đây vừa là vinh dự lớn đồng thời là trách nhiệm lớn của mỗi quân nhân trước sự nghiệp cách mạng của Đảng của nhân dân. Trong bất kỳ tình huống nào cũng kiên quyết bảo vệ và giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng, xác định rõ xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt hàng đầu, từ đó góp phần xây dựng Nhà nước thật sự của dân, do dân và vì dân, xây dựng quân đội "Cách mạng, chính qui, tinh nhuệ, từng bước hiện đại", hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao cho./.

x