Cách mạng Tháng Mười Nga - giá trị và ý nghĩa thời đại

Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 đi vào lịch sử nhân loại như là một sự kiện vĩ đại có tiếng vang và tầm ảnh hưởng sâu rộng, làm rung chuyển thế giới. 

Kết quả của cuộc cách mạng ấy là hình thái kinh tế - xã hội mới, hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa được xác lập. Về giá trị và ý nghĩa thời đại của Cách mạng Tháng Mười, Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt Nam, đã khẳng định: “Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”.

Cuộc cách mạng 10 ngày đã làm rung chuyển cả thế giới, phá vỡ mắt xích yếu nhất trong sợi dây chuyền của chủ nghĩa đế quốc, đánh dấu bước ngoặt lịch sử vô cùng quan trọng. Đây cũng là lần đầu tiên liên minh công nhân - nông dân - binh lính, dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân, đã đồng loạt đứng lên lật đổ chế độ Nga hoàng, lập ra nhà nước Nga Xô viết - Nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới.

Khác với mọi cuộc cách mạng xã hội đã diễn ra trong lịch sử, Cách mạng Tháng Mười Nga là cuộc cách mạng xã hội đầu tiên thực hiện được mục tiêu: giải phóng nhân dân lao động khỏi áp bức, bóc lột, bất công, nâng họ lên địa vị làm chủ chế độ xã hội mới, thực hiện được khát vọng giải phóng con người, giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và tiến tới giải phóng toàn nhân loại.

Có thể khẳng định rằng, thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga không chỉ là động lực mạnh mẽ cổ vũ các dân tộc thuộc địa đứng lên đấu tranh chống lại ách áp bức, bóc lột của giai cấp phong kiến, tư sản, tự cứu lấy mình và giải phóng mình mà còn là xung lực mạnh mẽ, thúc đẩy phong trào giải phóng dân tộc, cũng như phong trào cộng sản và công nhân quốc tế phát triển; nhờ đó, giai cấp vô sản vững tin bước lên vũ đài chính trị với tư cách là giai cấp trung tâm của thời đại, “hạt nhân” của phong trào cách mạng thế giới, đưa thời kỳ “bão táp cách mạng” từ châu Âu lan tỏa nhanh và mạnh sang châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ Latinh, làm cho giai cấp thống trị run sợ, buộc phải lùi bước, xuống thang và thay đổi chính sách.

Thực tế, Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại đã chứng minh vai trò to lớn, quyết định của Đảng Cộng sản Nga dưới sự lãnh đạo thiên tài của V.I. Lênin – Người đã vận dụng linh hoạt và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác vào điều kiện cụ thể của nước Nga, biến CNXH từ lý tưởng, niềm tin, học thuyết lý luận thành hiện thực. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga đã chứng minh một cách sinh động nhất tính chất triệt để, sâu sắc và toàn diện của cách mạng XHCN so với bất kỳ cuộc cách mạng xã hội nào trước đó trong lịch sử nhân loại.

Từ Cách mạng Tháng Mười, lịch sử cách mạng Nga đã ghi thêm những trang mới: xóa bỏ hoàn toàn ách áp bức bóc lột của CNTB cùng với những tàn tích của chế độ chuyên chế Nga hoàng. Lần đầu tiên trong lịch sử nước Nga, chính quyền Xôviết – chính quyền của công nông và những người lao động – ngay từ những ngày đầu thành lập đã tuyên bố những sắc lệnh nổi tiếng: Sắc lệnh về hòa bình và Sắc lệnh về ruộng đất; đồng thời đã công bố hàng loạt chính sách ưu việt: ngày làm 8 giờ, giáo dục không mất tiền, bảo hiểm xã hội, tự do tín ngưỡng, nam nữ bình đẳng, tách nhà thờ khỏi nhà trường, xóa bỏ ngay các hiệp ước mà Nga hoàng đã ký kết với các nước…

Cách mạng Tháng Mười không chỉ đánh dấu sự ra đời của nhà nước vô sản đầu tiên trên thế giới mà còn đặt nền móng cho một chế độ phù hợp với lợi ích căn bản của con người. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười đã khai phá con đường đi lên CNXH, con đường dẫn đến khả năng sáng tạo to lớn và triệt để nhằm giải phóng đông đảo quần chúng bị áp bức bóc lột. Cách mạng Tháng Mười chứng minh sức mạnh sáng tạo của con người, của giai cấp vô sản và nhân dân lao động trong cuộc đấu tranh tự giải phóng và mở đầu sự nghiệp kiến tạo xã hội mới chưa từng có trong lịch sử. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười đã mở ra những trang mới trong lịch sử thế giới, ghi những thành tựu to lớn của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô, từ một nước Nga tiểu nông, lạc hậu, chỉ trong thời gian ngắn đã trở thành một cường quốc trên các lĩnh vực kinh tế, khoa học – kỹ thuật và quốc phòng.

Dưới tác động ảnh hưởng to lớn của Cách mạng Tháng Mười và chế độ XHCN ở Liên Xô, sau Chiến tranh thế giới lần thứ hai, CNXH đã trở thành một hệ thống trên thế giới. Phong trào giải phóng dân tộc, phong trào đấu tranh cho tiến bộ hoà bình, được Cách mạng Tháng Mười thức tỉnh, cổ vũ, đã trở thành những làn sóng to lớn trong thế kỷ XX. Thành công của Cách mạng Tháng Mười Nga đã ảnh hưởng to lớn đối với sự phát triển của cách mạng thế giới, phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Đầu năm 1919, Quốc tế thứ ba được thành lập, đánh dấu sự thắng lợi của chủ nghĩa Mác - Lênin đối với khuynh hướng cơ hội hữu khuynh và chủ nghĩa sô-vanh của Quốc tế thứ hai.

Cách mạng Tháng Mười đã có ảnh hưởng lớn đối với Nguyễn Ái Quốc. Tháng 7-1920, Người đã đọc được Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin. Luận cương đã vạch ra đường lối cơ bản cho phong trào cách mạng ở các nước thuộc địa và phụ thuộc, giải đáp cho Người về con đường giành độc lập dân tộc và tự do cho đồng bào Việt Nam mà Người đang tìm kiếm bấy lâu nay. Luận cương Lênin như luồng ánh sáng mới đầy hy vọng và tin tưởng về một tương lai tươi sáng cho các dân tộc bị áp bức. Người viết: “Luận cương của Lênin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói to lên như đang nói trước quần chúng đông đảo: "Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!". Qua đó, Người hoàn toàn tin theo Lênin, đi theo con đường cách mạng mà Lênin đã lựa chọn. Người đã có những nhận xét rất sâu sắc, toàn diện về cách mạng Tháng Mười Nga: “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công, và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật, không phải tự do và bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam. Cách mệnh Nga đã đuổi được vua, tư bản, địa chủ rồi, lại ra sức cho công, nông các nước và dân bị áp bức các thuộc địa làm cách mệnh để đập đổ tất cả đế quốc chủ nghĩa và tư bản trong thế giới”.

Những bài học mà Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp thu từ Cách mạng Tháng Mười Nga, đã được vận dụng một cách sáng tạo vào điều kiện cụ thể của Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta khẳng định cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc phải đi theo con đường cách mạng vô sản mà “không có con đường nào khác”, song phải sáng tạo. Cách mạng Việt Nam đã liên tiếp giành được nhiều thắng lợi, trong đó có những chiến công mang ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại như Cách mạng Tháng Tám năm 1945, với việc thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đó là thắng lợi của các cuộc kháng chiến chống xâm lược oanh liệt để giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, đánh thắng chủ nghĩa thực dân cũ và mới, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thực hiện thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó là thắng lợi của sự nghiệp đổi mới và nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.

Một sự thật lịch sử không thể phủ nhận được là Cách mạng Tháng Mười đã trở thành một sự kiện bước ngoặt của sự phát triển xã hội loài người, mở ra một con đường đúng đắn cho sự nghiệp giải phóng nhân dân lao động khỏi ách áp bức, bóc lột, xây dựng một thế giới mới công bằng, dân chủ, văn minh và tiến bộ. Đó là việc biến ý tưởng tốt đẹp của CNXH không tưởng thành hiện thực, khi nó không thể thực hiện được vì không chủ trương xóa bỏ chế độ TBCN. Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 đã hiện thực hóa những quan điểm tư tưởng của CNXH khoa học, là một bước tiến lớn trong sự phát triển tư tưởng của loài người nên đã thực sự thu hút, hấp dẫn hàng triệu người đi theo ánh sáng tư tưởng của cuộc cách mạng và tham gia đấu tranh trực tiếp hoặc gián tiếp cho độc lập, tự do của dân tộc mình.

Kiên định theo con đường và phát huy bài học sáng tạo của Cách mạng Tháng Mười Nga, từ cuối thế kỷ XX đến nay, các lực lượng cộng sản và dân chủ thế giới tích cực đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức và cải cách chính sách phát triển trên mọi lĩnh vực. Những nguyên lý và các giá trị của chủ nghĩa Mác - Lênin được nhận thức đúng đắn hơn; những kinh nghiệm thành công và những hạn chế, vấp váp của chủ nghĩa xã hội được xác định một cách chân thực hơn; xu thế vận động của thế giới hiện đại được lĩnh hội kịp thời, khách quan hơn.

Gần một thế kỷ đã qua kể từ khi cuộc Cách mạng XHCN Tháng Mười Nga thắng lợi (7-11-1917), nhân loại đã chứng kiến biết bao biến cố thăng trầm, phức tạp. Nhưng Cách mạng Tháng Mười vẫn là một trong những sự kiện trọng đại nhất của lịch sử thế giới hiện đại. Cách mạng Tháng Mười đã chứng tỏ rằng, bất cứ một chế độ nào đi ngược lại lợi ích chân chính của nhân dân, của dân tộc, cản trở tiến bộ xã hội thì tất yếu sẽ bị đào thải, bị thay thế bởi một chế độ xã hội khác tốt đẹp hơn. Tiếp tục cuộc đấu tranh xoá bỏ mọi sự lạc hậu, lỗi thời, áp bức bất công cũng chính là sự tiếp tục sự nghiệp cao cả của Cách mạng Tháng Mười.

Do đó, lý tưởng và con đường Cách mạng Tháng Mười vẫn tiếp tục toả sáng, soi rọi cuộc đấu tranh tự giải phóng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, tiếp thêm nguồn sinh lực cho phong trào XHCN hiện nay trên thế giới kiên định vượt qua những khó khăn, thử thách, không ngừng đổi mới, sáng tạo cả về lý luận và hoạt động thực tiễn nhằm vươn tới mục tiêu cao cả của mình.

Ngày nay, mặc dù CNXH hiện thực vẫn đang đứng trước nhiều khó khăn thử thách lớn, nhưng con đường được mở ra từ Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 với giá trị và ý nghĩa trọng đại của nó vẫn là một xu thế vận động tất yếu của lịch sử nhân loại./.

Đức Nguyên