Tư thế hiên ngang của người cộng sản trẻ tuổi

Nhân dịp kỷ niệm 87 năm ngày thành lập Đảng, 109 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Đức Cảnh (02/02/1908 - 02/02/2017), để tỏ lòng tri ân đối với người chiến sỹ tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Một con người tận trung với nước, tận hiếu với dân, Xin trân trọng giới thiệu với các đồng chí và các bạn bài viết:

TƯ THẾ HIÊN NGANG CỦA NGƯỜI CỘNG SẢN TRẺ TUỔI

N

guyễn Đức Cảnh sinh ngày 02/02/1908 tại làng Diêm Điền, tổng Hổ Đội, huyện Thụy Anh, tỉnh Thái Bình (nay là Thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) trong một gia đình nhà nho, có truyền thống yêu nước. Cha đồng chí là ông Nguyễn Đức Tiết, là người khẳng khái, có tinh thần yêu nước. Mặc dù đậu cử nhân năm 1888 nhưng vì bất bình trước sự hèn nhát của triều đình nhà Nguyễn, ông từ chối làm quan về quê mở trường dạy học. Mẹ của đồng chí là bà Trần Thị Thùy, là người phụ nữ lam làm, nhất mực thương yêu chồng con. Năm lên 7 tuổi bố Nguyễn Đức Cảnh qua đời, được người bạn của bố nuôi ăn học tại Thị xã Thái bình rồi sang học trường Thành Chung, Nam Định, Nguyễn Đức Cảnh đã kết bạn với những học sinh tốt, tham gia bãi khóa đòi thả nhà yêu nước lỗi lạc Phan Bội Châu và truy điệu nhà yêu nước Phan Chu Trinh. Vì những hoạt động đó đồng chí bị đuổi học. Sau khi bị đuổi học, đồng chí lên Hà Nội kiếm việc làm, tự nuôi mình và tự học. Cuộc đời làm thợ đã giúp Nguyễn Đức Cảnh hiểu về giai cấp công nhân. Năm 19 tuổi đồng chí gia nhập Thanh niên cách mạng đồng chí Hội, là ủy viên Kỳ bộ Hội Việt Nam cách mạng thanh niên Bắc kỳ, phụ trách khu Duyên Hải, kiêm bí thư Tỉnh bộ hội Việt Nam cách mạng đồng chí Hội Hải Phòng. Tháng 3 năm 1929, Kỳ bộ hội Việt Nam thanh niên Bắc kỳ họp tại nhà 5D, Hàm Long, Hà Nội đồng chí là một trong 6 người (Ngô Gia Tự, Nguyễn Đức Cảnh, Trần Cung, Trịnh Đình Cửu, Đỗ Ngọc Du, Nguyễn Phong Sắc) dự Hội nghị thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng và là người thành lập chi bộ đầu tiên ở Thành phố Hải Phòng và được phân công giữ trọng trách Bí thư Xứ ủy Bắc kỳ.

Đồng chí là một cán bộ xuất sắc trong phong trào vận động công nhân, được giao trách nhiệm triệu tập Đại hội đại biểu công nhân Bắc kỳ, ngày 28/7/1929 thành lập ra Công hội Đỏ (tiền thân của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam ngày nay), là người đứng đầu Ban chấp hành Công hội Đỏ và là Tổng biên tập đầu tiên của Báo Lao động.

Với tư cách là đại biểu của Đông Dương Cộng sản Đảng, ngày 03/02/1930 Nguyễn Đức Cảnh đi dự Hội nghị thành lập Đảng cộng sản Việt Nam do đồng chí Nguyễn Ái Quốc đại diện cho Quốc tế Cộng sản triệu tập ở Cửu Long, Hương Cảng, Trung Quốc.

Nguyễn Đức Cảnh là người tổ chức đón và bảo vệ đồng chí Trần Phú về nước. Đồng chí trực tiếp đóng góp nhiều ý kiến thực tiễn giúp đồng chí Trần Phú khởi thảo Luận cương chính trị của Đảng tháng 10/1930 và là người trực tiếp tổ chức viết, in và tuyên truyền cuốn “Sự nghiệp cách mạng của V.I. LêNin” - cuốn sách đầu tiên về V.I.LêNin ở Việt Nam. Cuối năm 1930, Nguyễn Đức Cảnh được bầu vào Ban thường vụ Xứ ủy Trung kỳ để tăng cường lãnh đạo cho phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, trực tiếp phụ trách công tác tuyên huấn, tại đây đồng chí đã tích cực hoạt động góp phần giữ vững tinh thần quần chúng, củng cố cơ sở, duy trì phong trào và đẩy mạnh đấu tranh cách mạng. Lúc này địch đã tập trung lực lượng hòng dập tắt phong trào cách mạng ở Nghệ An, Hà Tĩnh, chúng giăng mạng lưới bí mật, theo dõi, bủa vây khắp nơi. Vào buổi tối ngày 09/4/1931 sau khi họp nghe đồng chí Nguyễn Phong Sắc, Bí thư Xứ ủy Trung kỳ truyền đạt nghị quyết của Trung ương, trên đường trở về cơ sở, Nguyễn Đức Cảnh bị địch bắt tại làng Yên Dũng Hạ (nay là phường Hưng Thủy, gần thành phố Vinh). Bị địch dùng mọi cực hình tra tấn hết sức dã man, chết đi, sống lại nhiều lần, như không khai một lời. Trong nhà tù Đế quốc, đồng chí luôn động viên anh em, đồng chí giữ vững khí tiết, bảo vệ cách mạng, bảo vệ sự nghiệp của Đảng. Bạo lực của Thực dân không khuất phục nổi tinh thần cách mạng kiên cường của đồng chí. Chúng đưa đồng chí ra tòa xét xử. Trước phiên tòa Hội đồng Đề hình của Thực dân Pháp mở từ ngày 15 đến 17/11/1931 ở Hà Nội, Nguyễn Đức Cảnh đã biến vành móng ngựa thành diễn đàn lên án Chủ nghĩa Thực dân. Căm tức trước thái độ hiên ngang và những lời đanh thép của Nguyễn Đức Cảnh, bọn Thực dân đã xử đồng chí tử hình. Khi tên Chánh án hỏi có cần ân xá không, Nguyễn Đức Cảnh ngang nhiên trả lời: “… đánh đuổi quân cướp nước, giành độc lập cho Tổ quốc, mưu cầu hạnh phúc cho nhân dân Việt Nam là không có tội, đã không có tội cần gì ân xá”.

Trong xà lim ở nhà tù Hỏa Lò, Nguyễn Đức Cảnh đã dùng thời gian vô cùng quý báu còn lại của tuổi thanh xuân, dồn hết tâm trí viết một số sách, trong đó có cuốn “Công nhân vận động” để kịp trao lại cho Đảng.

Ngày 30/7/1932, Thực dân Pháp bí mật đưa đồng chí Nguyễn Đức Cảnh từ nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội xuống nhà lao, Hải Phòng để xử chém. 1 giờ đêm ngày 31/7/1932, trời Hải Phòng tối đen như mực, các ngả đường đi tới Nhà Pha cấm người qua lại, lính Tây, lính Khố xanh, lính Cảnh sát canh gác khắp mọi nơi. Trong Nhà pha Hải Phòng hai người cộng sản Nguyễn Đức Cảnh và Hồ Ngọc Lân ngồi vào hai chiếc ghế, trước mặt có một cái bàn đầy bánh ngọt, rượu Tây và đồ ăn Pháp. Hai người chỉ uống nước, không ăn bất cứ thứ gì. Hồ Ngọc Lâm (người bạn tù cộng sản cùng bị xử chém với Nguyễn Đức Cảnh) chỉ xin đề nghị khi đưa lên máy chém thì đừng trói tay chân để được ung dung bước vào cõi chết. Còn Nguyễn Đức Cảnh vẫn bình thản, không nói gì, ngồi hát những bài ca cách mạng. Đúng 5 giờ, trời mờ sáng Nguyễn Đức cảnh ung dung bước lên máy chém với tư thế hiên ngang của người Cộng sản.

Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh anh dũng hy sinh khi vừa tròn hai mươi bốn tuổi. Trọn đời trung thành với Đảng, với sự nghiệp cách mạng, tin tưởng sắt đá vào sự nghiệp tất thắng của Chủ nghĩa Cộng sản, Nguyễn Đức Cảnh đã hiến dâng cả đời mình cho sự nghiệp cách mạng. Đồng chí đã để lại trong lòng những người cộng sản và nhân dân Việt Nam tấm gương sáng ngời về đạo đức cách mạng, hoạt động không mệt mỏi, phấn đấu quên mình cho sự nghiệp độc lập, tư do của Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân. 87 năm qua, sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng đã được các thế hệ nối tiếp nhau thực hiện và đã giành được thắng lợi vô cùng to lớn.

Noi gương đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, trung thành với Chủ nghĩa Mác - LêNin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, nhất định Đảng ta, nhân dân, đất nước ta sẽ đạt được mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.