Tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo – Một phẩm chất cao quý của Đảng tra

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng nước ta đã giành được nhiều thắng lợi vĩ đại, vượt qua những khó khăn, thử thách để đứng vững và tiến lên phía trước bằng tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo. Trước hết, đó là kết quả việc nắm vững chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, trung thành tuyệt đối và vận dụng sáng tạo vào điều kiện thực tiễn Việt Nam, đề ra đường lối, phương pháp cách mạng đúng đắn. Đồng thời, Đảng ta có nghệ thuật tổ chức thực tiễn giỏi để biến đường lối thành hiện thực.

Từ lúc mới ra đời (ngày 3 tháng 2 năm 1930), với tinh thần độc lập, tự chủ và sáng tạo, Đảng ta đã xác định được Chính cương, Sách lược vắn tắt - cương lĩnh đầu tiên của Đảng - một cách đúng đắn. Cương lĩnh chỉ rừ con đường cách mạng Việt Nam: "Tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng, để đi tới xã hội Cộng sản". Cương lĩnh còn chỉ rõ nhiệm vụ, mục tiêu, lực lượng, phương pháp cách mạng, công tác xây dựng Đảng... Với tinh thần độc lập, tự chủ và sáng tạo, Đảng ta đã giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa giai cấp và dân tộc; giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Những nội dung cơ bản đó đã giải đáp đúng và trúng những vấn đề quan trọng, bức thiết do lịch sử đặt ra, phản ánh đúng thực tiễn cách mạng Việt Nam, phù hợp với xu thế chung của thời đại.

Đường lối đúng cho phép huy động mọi lực lượng yêu nước trong dân tộc; tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ rộng rãi của quốc tế; tạo cơ sở vững chắc để sử dụng mọi phương pháp, hình thức đấu tranh, phát huy sức mạnh tổng hợp, đưa cách mạng tiến lên. Cũng nhờ đường lối đúng, ngay từ đầu, Đảng ta đã đánh bại mọi xu hướng dân tộc cải lương tư sản và chủ nghĩa dân tộc phiêu lưu tiểu tư sản. Do đó, đường lối vừa được vạch ra đã có sự hấp dẫn, lôi keo hàng triệu quần chúng nhân dân đứng lên làm cách mạng. Trước sự xuất hiện của tình thế cách mạng khi quân Nhật đầu hàng đồng minh, với tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo, Đảng đã phát động toàn dân đứng lên, từ khởi nghĩa từng phần tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào đúng thời điểm chín muồi nhất. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 được coi là một trong những điển hình sáng tạo về khoa học và nghệ thuật khởi nghĩa của Đảng ta. Thực tế đã chứng minh, không một đảng nào, một nước nào ở khu vực làm được như Đảng ta trong hoàn cảnh lịch sử đó, đồng thời bác bỏ những quan điểm sai trái cho rằng Việt Nam giành chính quyền trong điều kiện có “khoảng trống quyền lực” hòng phủ định tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo của Đảng ta.

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, chính quyền dân chủ nhân dân vừa được thành lập, cách mạng nước ta gặp nhiều khó khăn, thử thách, tình hình đất nước như “ngàn cân treo trên sợi tóc”. Nhưng, với bản lĩnh độc lập, tự chủ, sáng tạo, Đảng ta đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh đã bình tĩnh, sáng suốt chèo lái, đưa con thuyền cách mạng Việt Nam vượt qua thác ghềnh tới bờ bến vinh quang. Những chủ trương của Đảng vừa cứng rắn về nguyên tắc, vừa mềm dẻo về sách lược ở thời kỳ đã đã lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trung tâm là giữ vững chính quyền cách mạng, chuẩn bị lực lượng mọi mặt để đối phó với chiến tranh xâm lược. Trong hai cuộc kháng chiến, bản lĩnh độc lập, tự chủ, sáng tạo của Đảng ta lại tỏa sáng. Trước kẻ thù có tiềm lực kinh tế, quân sự mạnh hơn ta gấp bội, Đảng ta vẫn chấp nhận cuộc đụng đầu lịch sử, đánh địch và thắng địch bằng sức mạnh tổng hợp, đồng thời đảm bảo cho miền Bắc có hòa bình tương đối để xây dựng chủ nghĩa xã hội, hậu phương lớn của cách mạng cả nước. Chúng ta quán triệt và thực hành tư tưởng chiến lược tiến công, nhưng biết kéo địch xuống thang, đánh thắng từng bước để tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn vào mùa Xuân năm 1975.

Trong hai cuộc kháng chiến, nhân dân ta được sự giúp đỡ to lớn, có hiệu quả của các nước xã hội chủ nghĩa anh em, của bầu bạn quốc tế. Đảng và nhân dân ta coi đó là một trong những nhân tố cơ bản bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Nhưng thời kỳ đó cũng xẩy ra sự bất đồng giữa các nước anh em, một số nước có những toan tính đen tối đối với cách mạng Việt Nam, gây cho cách mạng nước ta nhiều khó khăn, phức tạp, cản trở lớn. Với bản lĩnh độc lập, tự chủ, sáng tạo, đứng vững trên lập trường mác-xít lê-nin-nít, kết hợp sự khôn ngoan về chính trị với sự dày dạn trong kinh nghiệm, Đảng ta đã sáng suốt, có tầm nhìn xa, trông rộng, khả năng ứng phó nhạy bén, kịp thời, khắc phục có hiệu quả mọi chướng ngại để giành thắng lợi cho cách mạng Việt Nam, góp phần củng cố sự đoàn kết trong phong trào cộng sản quốc tế. Nếu không độc lập, tự chủ và sáng tạo thì chúng ta không thể đi đến thắng lợi hoàn toàn.

Sau năm 1975, Đảng ta với tinh thần độc lập, tự chủ động viên ý chí tự lực, tự cường, phát huy sức mạnh toàn dân tộc để xây dựng và phát triển đất nước với quy mô rộng lớn. Chỉ trong 4 năm chúng ta đã tìm ra được hướng đi mới với Nghị quyết Trung ương 6 khóa IV (8-1979) khuyến khích sản xuất bung ra. Tận dụng mọi khả năng về lao động, tài nguyên và năng lực sản xuất của các ngành kinh tế, quốc phòng, văn hóa để sản xuất hàng tiêu dùng. Đây được coi là sự mở đầu của công cuộc đổi mới nói chung và đổi mới tư duy nói riêng. 

Thực tiễn các nước xã hội chủ nghĩa trước đây đã trải qua hàng chục năm thực hiện cơ chế và mô hình cũ, để thoát khỏi tình trạng khủng hoảng. Trung Quốc thực hiện cải cách, mở cửa, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu tiến hành cải tổ. Trong khi Trung Quốc có sự vươn lên mạnh mẽ, thì những sai lầm về đường lối và cách làm đã khiến công cuộc cải tổ ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu ngày càng khó khăn, khủng hoảng toàn diện. Tình hình đó đã tác động mạnh mẽ đến Việt Nam, song với tinh thần sáng tạo và ý thức độc lập, tự chủ, Đảng ta đã lãnh đạo cách mạng Việt Nam vượt lên trên mọi thử thách để giành thắng lợi. Tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo trong cách mạng xã hội chủ nghĩa của Đảng càng được thể hiện nổi bật trong sự nghiệp đổi mới từ năm 1986 đến nay. Chúng ta không dập khuôn máy móc theo mô hình cải tổ, cải cách của các nước xã hội chủ nghĩa trên thế giới; sáng tạo tìm bước đi riêng để đưa công cuộc đổi mới của nước ta phát triển đúng hướng và có hiệu quả. Thắng lợi của công cuộc đổi mới chính là thắng lợi của đường lối đổi mới mang tính độc lập, tự chủ, sáng tạo rất cao của Đảng ta. Đảng ta kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, nắm vững nguyên tắc, đồng thời nhạy bén nắm bắt cái mới, không chỉ dừng lại ở việc xác định đường lối, Đảng ta đặc biệt quan tâm thể chế hoá và cụ thể hoá đường lối thành pháp luật và chính sách; bình tĩnh và chủ động vượt qua những thách thức nặng nề, những chấn động chính trị thế giới, trước sự sụp đổ của các nước xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu để bảo đảm cho đất nước và chế độ xã hội chủ nghĩa đứng vững và phát triển.

Thực tiễn chặng đường lịch sử của Đảng 87 liên tục chiến đấu, hy sinh và giành nhiều thắng lợi vẻ vang, Đảng đã khẳng định bản lĩnh tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo là tinh thần tiêu biểu chi phối toàn bộ hoạt động lãnh đạo của Đảng; đặc biệt, trước những bước ngoặt của lịch sử, bản lĩnh ấy càng tỏa sáng. Bản lĩnh độc lập, tự chủ, sáng tạo của Đảng ta là kết tinh của nhiều nhân tố, nhưng trước hết là các nhân tố sau:

Một là, Đảng luôn lấy chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hoạt động của mình. Đảng luôn trung thành, vận dụng, phát triển sáng tạo học thuyết đã trong thực tiễn cách mạng Việt Nam, tiếp thu những thành tựu của văn minh nhân loại, tham khảo kinh nghiệm, cách làm của các nước để lãnh đạo cách mạng đi đến thành công. Đồng thời, Đảng luôn chủ động đấu tranh với những quan điểm sai trái, góp phần bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng.

Hai là, Đảng thường xuyên đổi mới phương thức lãnh đạo, phong cách và lề lối làm việc thật sự dân chủ, thiết thực, nói đi đôi với làm. Kiên quyết đấu tranh phòng ngừa và khắc phục có hiệu quả sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phai nhạt lý tưởng, ngăn chặn và đẩy lùi tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực khác. Ra sức rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng, đẩy mạnh học và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. 

Ba là, trong thời kỳ hiện nay, chúng ta đang thực hiện công cuộc đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước với nhiều thời cơ nhưng cũng phải đối mặt với không ít nguy cơ  đe dọa đến nền độc lập của dân tộc và sự ổn định chính trị của đất nước. Tình hình đó càng đòi hỏi Đảng phải tiếp tục nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo trong quá trình hoạch định chủ trương, đường lối và lãnh đạo sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta đi đến thắng lợi.