Tại sao Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công

Thắng lợi của cách mạng tháng Tám dẫn tới sự kiện trọng đại ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, trước cuộc mít tinh lớn của hàng vạn nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt chính phủ cách mạng lâm thời trịnh trọng đọc bản tuyên ngôn độc lập, tuyên bố với thế giới và quốc dân đồng bào: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời. Cách mạng tháng Tám thành công do nhiều nguyên nhân, song chủ yếu là:

Trước hết, nguyên nhân có ý nghĩa quyết định, đó là sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng Mác xít- Lê nin nít chân chính, thắng lợi của cách mạng tháng Tám là thắng lợi của chủ nghĩa Mác- Lê nin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh Việt Nam, thắng lợi của đường lối giải phóng dân tộc của Đảng, là thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh: Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, là sự thể hiện tuyệt vời của tinh thần quật khởi và trí tuệ Việt Nam. Cách mạng tháng Tám là điển hình của sự nhạy bén nắm thời cơ, chớp thời cơ đẩy lùi nguy cơ, thể hiện trình độ khoa học và nghệ thuật lãnh đạo tài tình, linh hoạt của Đảng ta và chủ tịch Hồ Chí Minh. Tổng khởi nghĩa tháng Tám thành công là đỉnh cao của 15 năm đấu tranh của toàn dân ta dưới sự lãnh đaọ của Đảng, trải qua 3 cao trào Cách mạng lớn đồng thời là 3 cuộc Tổng diễn tập Cách mạng: Cao trào Xô viết Nghệ -Tĩnh ( 1930 - 1931), cao trào dân chủ (1936 - 1939), cao trào cứu nước trong chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945). Qua đấu tranh gian khổ, với những hy sinh to lớn, Đảng ta đã từng bước trưởng thành về chính trị, tư tưởng và tổ chức, xây dựng được lực lượng quần chúng hùng hậu, không ngừng củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, phân hoá lực lượng kẻ thù, xác định chính xác kẻ thù chính và kẻ thù cụ thể trước mắt của cách mạng Việt Nam.

Trong quá trình vận động cách mạng, Đảng ta đã coi trọng cả đấu tranh chính trị lẫn đấu tranh vũ trang và kết hợp chặt chẽ, linh hoạt hai hình thức đấu tranh đó. Không chỉ chú ý đưa quần chúng vào các tổ chức chính trị. Đảng còn từng bước vũ trang cho quần chúng, xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng. Lực lượng vũ trang đó được sự lãnh đạo chặt chẽ của Đảng, được nhân dân nuôi dưỡng, đùm bọc, có chỗ đứng vững chắc là từ các căn cứ địa cách mạng. Vì thế, cho đến trước ngày Tổng khởi nghĩa tháng Tám, tuy ta chưa có đội quân chủ lực mạnh nhưng đã có đủ loại lực lượng vũ trang phát triển rộng khắp, và đặc biệt ta có ưu thế hơn hẳn về lực lượng chính trị so với kẻ thù. Dựa trên các ưu thế cách mạng, chọn đúng thời cơ lịch sử ngàn năm có một, với nghệ thuật lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức khởi nghĩa khéo léo, tài tình, phát huy sức mạnh toàn dân tộc. Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân đưa cuộc Tổng khởi nghĩa đến thắng lợi trọn vẹn trong cả nước.

Nguyên nhân thứ hai đó là: Phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc và nghệ thuật tổ chức quần chúng khởi nghĩa cách mạng. Với đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng, phương châm, phương pháp, sách lược cách mạng mềm dẻo, linh hoạt Đảng ta đã lôi cuốn, tập hợp và đoàn kết rộng rãi các tầng lớp nhân dân trở thành một khối đại đoàn kết toàn dân tộc để hun nóng thêm bầu nhiệt huyết, làm bùng cháy ngọn lửa cách mạng vốn có sẵn trong lòng mỗi người dân Việt Nam yêu chuộng hoà bình, chính vì vậy đã làm cho tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của các tầng lớp nhân dân bùng lên, quyết không chịu sống mãi kiếp đời lầm than nô lệ của người dân mất nước, một lòng, một dạ đi theo Đảng, quyết chí đánh đổ bọn đế quốc, phát xít cướp nước, bọn vua quan phong kiến tay sai bán nước, giành độc lập tự do cho đất nước, cơm áo cho mình.

Với sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng trong vận dụng phát triển nghệ thuật quân sự vào khởi nghĩa vũ trang. Đảng ta đã luôn nắm vững tình thế cách mạng và chớp thời cơ cách mạng chín muồi, đã xây dựng lực lượng cách mạng chu đáo và sử dụng lực lượng cách mạng đúng lúc, kết hợp nông thôn và thành thị, vận dụng các hình thức đấu tranh từ thấp lên cao, từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa giành thắng lợi hoàn toàn, đó chính là những nguyên nhân chủ yếu để cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám thắng lợi.

Có một nguyên nhân khách quan rất quan trọng là: Chúng ta tiến hành cuộc cách mạng tháng Tám trong bối cảnh quốc tế thuận lợi. Đó là việc quân đội Liên Xô và Đồng Minh đã đánh bại phát xít Đức, Ý,  Nhật. Thắng lợi đó đã tạo điều kiện cho các dân tộc bị áp bức, yêu hoà bình và các lực lượng tiến bộ trên thế giới có điều kiện để giành thắng lợi khi biết lợi dụng thời cơ ngàn năm có một này. Trong bối cảnh nước ta, quân Pháp bị Nhật hất chân, quân Nhật lại bị hồng quân Liên Xô và quân đồng minh đánh cho bại trận, đang hoang mang cao độ và đang tan rã, quân đội các nước đồng minh chưa kịp vào Đông Dương giải giáp quân Nhật, điều đó đã tạo cơ hội để Đảng ta kịp chớp lấy thời cơ, lãnh đạo toàn dân đứng lên giành chính quyền.

Trải qua 15 năm đấu tranh cực kỳ gian khổ và anh dũng để có được thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám, đã có biết bao đồng bào, đồng chí đã hy sinh oanh liệt. Chủ tịch Hồ Chí Minh khi đánh giá vai trò to lớn của các tầng lớp nhân dân trong cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền cách mạng đã nhấn mạnh: “ Họ đã đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng, của dân tộc lên trên hết, đã tin tưởng sâu sắc vào tương lai của Đảng, của dân tộc, đã hy sinh tất cả, đem xương máu vun tưới cho cây cách mạng, cho nên cây cách mạng đã khai hoa, kết quả tốt đẹp như ngày nay".