Cách đây 88 năm, với khí thế tiến công thần tốc, nhân dân ta đã làm nên một cao trào
cách mạng vô cùng mạnh mẽ - cao trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao là Xô
Viết Nghệ - Tĩnh.
Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng
sản Việt Nam ra đời đã kịp thời lãnh đạo nhân dân ta vùng lên đấu tranh chống
thực dân xâm lược và phong kiến tay sai. Cao trào cách mạng đã diễn ra trên 25
tỉnh, thành trong cả nước, đặc biệt mạnh mẽ từ ngày Quốc tế Lao động 1/5/1930.
Ở Nghệ Tĩnh, phong
trào đấu tranh bùng nổ vào sáng 1/5/1930 với sự tham gia của công nhân khu công
nghiệp Vinh - Bến Thủy và nông dân các huyện lân cận đòi tăng lương, giảm giờ
làm, bỏ sưu, giảm thuế, chống khủng bố, ủng hộ cuộc đấu tranh của công nhân nhà
máy dệt Nam Định, ủng hộ Liên bang Xô Viết. Từ tháng 5 - 8/1930, ở vùng Nghệ -
Tĩnh đã có đến 97 cuộc bãi công và biểu tình của công nhân và nông dân.
Ngày 1/8/1930, công
nhân khu công nghiệp Vinh - Bến Thủy tổng bãi công, đánh dấu một thời kỳ mới,
thời kỳ đấu tranh kịch liệt đã đến. Hòa nhịp với phong trào đấu tranh của
công nhân, nông dân Nghệ - Tĩnh đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình có vũ trang tự
vệ kéo đến các huyện đường Can Lộc (ngày 4/8), Nam Đàn (ngày 6/8 và 30/8),
Thanh Chương (ngày 12/8), Nghi Lộc (ngày 29/8) và lan rộng ra hầu khắp các
huyện trong 2 tỉnh.
Tuy nhiên phải sang
đến tháng 9 phong trào đấu tranh mới lên đến đỉnh cao. Ngày 1/9, 20.000 nông
dân huyện Thanh Chương biểu tình đòi bỏ thuế, thả tù chính trị. Lính Pháp nổ
súng nhưng những người biểu tình vẫn tiến vào huyện đường, phá nhà giam, thả tù
nhân, đốt hồ sơ, sổ sách và dinh trị huyện.
Trước sự tấn công ồ
ạt của nhân dân, bọn hào lý địa phương phải bỏ chạy. Hầu hết các thôn thuộc
huyện Thanh Chương rơi vào tình thế không có chính quyền quản lý. Nhân dân xã
Võ Liệt đã tự động đứng ra tổ chức điều hành các công việc trong xã.
Ngày 5/9 nông dân huyện Anh Sơn biểu tình ủng hộ nhân dân huyện Thanh
Chương với các khẩu hiệu “bãi bỏ thuế thân”, “chia lại ruộng đất”, “thả tù
chính trị”. Tiếp đó, trong 2 ngày (5/9 và 7/9) nông dân 2 huyện Diễn Châu, Can
Lộc đốt phá nhà giam. Từ ngày 8 đến ngày 11/9 khí thế đấu tranh càng sục sôi
khi hàng chục nghìn nông dân huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Can
Lộc,…nổi dậy.
Phong trào được đẩy
lên đỉnh cao đó là cuộc đấu tranh của 8.000 nông dân huyện Hưng Nguyên ngày
12/9 với khẩu hiện như “Đả đảo chủ nghĩa đế quốc! đả đảo phong kiến”.
Đoàn biểu tình xếp thành hàng dài kéo về thành phố Vinh. Thực dân Pháp đã cho
máy bay ném bom xả súng liên thanh vào đoàn biểu tình, làm chết 217 người, bị
thương 125 người, đốt cháy 177 nóc nhà. Hai làng Lộc Châu và Lộc Hải bị thiêu
rụi hoàn toàn. Song điều đó cũng không ngăn cản được phong trào đấu tranh của
nông dân, mà càng làm cho cuộc đấu tranh thêm sục sôi khiến cho chính quyền
thực dân hết sức lo sợ.
Trước sự sụp đổ của
chính quyền thực dân và phong kiến ở Nghệ - Tĩnh, các chi bộ và tổ chức Nông
hội đỏ đã quản lý và điều hành mọi hoạt động trong lãng xã. Những người cách
mạng đã lập ra chính quyền Xô viết – chính quyền Xô viết đầu tiên ở
Việt Nam (chính quyền cách mạng sơ khai do giai cấp công nhân lãnh đạo).
Chính quyền mới đã
ban hành nhiều chính sách mới về chính trị, kinh tế, văn hóa. Về chính trị nhân
dân được quyền tự do hội họp, thảo luận và hoạt động trong các tổ chức đoàn thể
như Nông hội, Công hội, Đoàn thanh niên cộng sản…Về kinh tế nhân dân được chia
ruộng, bãi bỏ các thứ thuế vô lý, bất công, thực hiện giảm tô và xóa nợ cho dân
nghèo. Về văn hóa, chính quyền cách mạng đã tổ chức đời sống mới, mở các lớp
dạy chữ Quốc ngữ, xóa bỏ các tệ nạn, hủ tục lạc hậu, xây dựng tinh thần đoàn
kết, tương trợ lẫn nhau.
Phong trào Xô viết
Nghệ -Tĩnh là một sự kiện lịch sử trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam
dưới sự lãnh đạo của Đảng. Tuy chỉ tồn tại trong vòng 7 tháng và còn sơ khai
nhưng đã để lại những dấu ấn tốt đẹp về một Nhà nước công - nông đầu tiên, chưa
có trong tiền lệ lịch sử, đáp ứng khát vọng độc lập, tự do cháy bỏng của người
dân mất nước, nô lệ.
Thành quả lớn nhất của Cao trào cách mạng 1930 - 1931 và Xô viết Nghệ -Tĩnh
là đã khẳng định trong thực tế quyền lãnh đạo và năng lực lãnh đạo cách mạng
của giai cấp công nhân thông qua chính đảng tiên phong của mình, đoàn kết với
các tầng lớp nhân dân yêu nước có đủ khả năng đánh đổ nền thống trị của đế
quốc, phong kiến tay sai, giải phóng dân tộc, đem lại tự do hạnh phúc cho nhân
dân.
Đây chính là cuộc
tổng diễn tập đầu tiên của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Việt Nam, không chỉ đặt ra vấn đề liên minh công nông, vấn đề ruộng đất và
dân cày, mà còn khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng, vấn đề đấu tranh chính
trị kết hợp với đấu tranh vũ trang, từng bước tạo thế và lực để dân tộc ta đi
tới thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Từ phong trào này,
lần đầu tiên công nhân và nông dân liên minh với nhau trong cuộc đấu tranh dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản; chính quyền cách mạng ở một số vùng nông thôn đã
ra đời. Đánh giá về ý nghĩa lịch sử to lớn của cao trào cách mạng 1930 - 1931,
Hồ Chí Minh đã viết: “Tuy đế quốc Pháp đã dập tắt phong trào đó trong một biển
máu nhưng Xô viết Nghệ Tĩnh đã chứng tỏ tinh thần oanh liệt và năng lực cách
mạng của nhân dân lao động Việt Nam. Phong trào tuy thất bại, nhưng nó rèn lực
lượng cho cuộc Cách mạng Tháng Tám thắng lợi sau này”.
Cao trào 1930 - 1931
mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh đã để lại bài học lớn về sức lôi cuốn, tập
hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân của Đảng ta thông qua đường lối, chủ
trương, khẩu hiệu đấu tranh đúng đắn, đáp ứng được khát vọng cháy bỏng của nhân
dân. Từ đó, rút ra kinh nghiệm lịch sử quý báu là bao giờ nhân dân lao động cảm
nhận được những lợi ích của mình trong các chủ trương, chính sách, việc làm cụ
thể của giai cấp lãnh đạo, thì họ sẽ tích cực, tự giác tham gia hưởng ứng. Và
chính Đảng ta ngay từ đầu đã giúp nhân dân cảm nhận được những lợi ích cơ bản
và cấp bách của mình thông qua các chủ trương, khẩu hiệu đúng đắn là giành độc
lập thoát khỏi ách nô lệ, giành ruộng đất, nhà máy về tay công - nông, thực
hiện những quyền dân sinh, dân chủ cơ bản đầu tiên...; từ đó khơi dậy và thúc
đẩy động lực cách mạng trong quần chúng.
Ngày nay, trong sự
nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, thực hiện chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc Việt Nam XHCN, việc hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách, cơ chế
phù hợp với xu thế phát triển thời đại và nguyện vọng, lợi ích thiết thực,
chính đáng của nhân dân đã được đại hội XII của Đảng chỉ ra
rất cụ thể; Phát huy
sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ
công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, phấn đấu sớm đưa nước ta
cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nâng cao đời sống vật chất
và tinh thần của nhân dân. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc
lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước,
nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Giữ gìn hòa bình, ổn định, chủ động và
tích cực hội nhập quốc tế để phát triển đất nước; nâng cao vị thế và uy tín của
Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.
88 năm đã trôi qua nhưng khí thế ngất trời của Xô viết
Nghệ - Tĩnh những năm 30 thế kỷ XX vẫn luôn bừng cháy trong mỗi người dân yêu
nước Việt Nam, nhất là vào những thời điểm có tính bước ngoặt của dân tộc. Tinh
thần Xô viết Nghệ - Tĩnh không chỉ đồng hành cùng nhân dân ta vượt qua muôn vàn
khó khăn, thách thức để giành thắng lợi vẻ vang trong sự nghiệp đấu tranh giành
độc lập dân tộc mà còn tiếp tục giành thắng lợi trong công cuộc xây dựng và bảo
vệ đất nước hiện nay.
Tinh thần Xô viết Nghệ - Tĩnh không chỉ đồng hành cùng nhân dân ta vượt qua muôn vàn khó khăn, thách thức để giành thắng lợi vẻ vang trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc mà còn tiếp tục giành thắng lợi trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước hiện nay
Trả lờiXóa