“Do bản chất của mình, phái cơ hội chủ
nghĩa bao giờ cũng tránh đặt vấn đề một cách rõ ràng và dứt khoát, bao giờ nó
cũng tìm con đường trung dung, nó quanh co uốn khúc như con rắn nước giữa hai
quan điểm đối chọi nhau, nó tìm cách thỏa thuận với cả quan điểm này và quan điểm
kia, vì nó quy những sự bất đồng ý kiến của mình lại thành những điều sửa đổi
nhỏ nhặt, những sự hoài nghi, những nguyện vọng thành tâm và vô hại”.
Sự xuất hiện của chủ nghĩa cơ hội trong
phong trào công nhân – theo Lenin – là khó tránh khỏi. Điều đó, trước hết bắt
nguồn từ ảnh hưởng của khuynh hướng tư tưởng tiểu tư sản trong phong trào quần
chúng công nhân. Giai cấp công nhân sống “sát nách” với giai cấp tiểu tư sản,
nên dễ bị tác động gây ra sự phân hóa và một bộ phận trong số đó nhập vào giai
cấp vô sản. Họ mang theo vào phong trào vô sản mọi thứ quan niệm “mê tín, thiển
cận, hẹp hòi, lệch lạc có tính chất tiểu tư sản”. Do đó, “nếu phong trào quần
chúng của công nhân có sinh ra một cánh tiểu tư sản và cơ hội chủ nghĩa trong
phong trào thì đấy không phải là điều ngẫu nhiên, mà là một hiện tượng tất
nhiên”.
Thêm nữa, sự phân hóa trong nội bộ giai cấp
công nhân, tình trạng “tư sản hóa giai cấp công nhân”, sự xuất hiện “tầng lớp
công nhân quý tộc” cũng là nguồn gốc của chủ nghĩa cơ hội. Chủ nghĩa cơ hội
trong phong trào công nhân ở các nước tư bản tiên tiến thường bắt nguồn từ
nguyên nhân này. Sự phân hóa đó, như Lenin phân tích, do giai cấp tư sản sử dụng
một phần nhỏ trong số siêu lợi nhuận thu được để mua chuộc một số người thuộc tầng
lớp trên của giai cấp vô sản, đảm bảo cho những người này trong thời bình có được
một cuộc sống khá giả và từ đó khống chế những thủ lĩnh của tầng lớp đó phục vụ
cho chúng. Về điều này, ngay từ thời Marx và Engels, các ông cũng đã nói đến
tình trạng “một giai cấp vô sản tư sản hóa”, một “tầng lớp quý tộc trong giai cấp
công nhân”, hay một “thiểu số công nhân có đặc quyền”; đồng thời, các ông lên
tiếng chỉ trích hiện tượng “các thủ lĩnh công nhân đã bán mình”, “các tổ chức
công nhân bỉ ổi đã cam chịu sự lãnh đạo của những con người mà giai cấp tư sản
đã mua chuộc được”…
Ngoài ra, V.I.Lenin còn chỉ ra những
nguyên nhân khác dẫn đến sự xuất hiện của chủ nghĩa cơ hội như: một bộ phận
trong giai cấp công nhân đã hiểu chủ nghĩa Marx một cách không có hệ thống,
chưa thấm nhuần thế giới quan marxit, chưa đoạn tuyệt một cách dứt khoát với tất
cả thế giới quan tư sản nói chung và thế giới quan dân chủ – tư sản nói riêng.
Và do vậy, họ luôn “nhảy từ một cực đoan bất lực này sang một cực đoan bất lực
khác”.
Về thời điểm lịch sử, chủ nghĩa cơ hội thường
phát triển mạnh nhất trong thời kỳ tương đối “bình yên”, khi không có những cuộc
khủng hoảng cách mạng, khi cơ chế dân chủ tạo điều kiện cho tư sản hoạt động
bình thường.
Và đó đang là thời điểm hiện nay ở ta! Đòi
hỏi phải có sự tỉnh táo, cảnh giác để thắt chặt kỷ cương, tăng cường xây dựng Đảng,
đặc biệt là trong công tác lý luận, công tác tổ chức cán bộ và công tác tư tưởng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét