Nghị quyết trung ương 4 khóa XII đẩy mạnh hiệu quả tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế

Để xây dựng chủ nghĩa xã hội thành công, Việt Nam không thể đứng ngoài quá trình hội nhập trên toàn thế giới. Đất nước ta xây dựng chủ nghĩa xã hội từ một một nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, lại vừa bước ra khỏi cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, nền kinh tế gần như kiệt quệ. Vì vậy, để đưa đất nước tiến lên chủ nghĩa xã hội chỉ có con đường hội nhập cùng với sự hội nhập chung trên toàn thế giới.

Từ việc nhìn lại và đánh giá kết quả đạt được cũng như những vấn đề còn tồn tại trong quá trình hội nhập kinh tế, trong chương trình làm việc toàn khoá, từ ngày 09 đến ngày 14/10/2016 tại Thủ đô Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khoá XII đã họp Hội nghị lần thứ 4 đã dự báo những cơ hội và thách thức đối với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế trong 5-10 năm tới đó là: việc thực hiện hiệu quả các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới sẽ tạo ra cơ hội mở rộng, đa dạng hoá thị trường với mức ưu đãi cao, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng, mạng lưới sản xuất toàn cầu; góp phần tích cực vào quá trình đổi mới đồng bộ và toàn diện, khơi dậy tiềm năng của đất nước và sức sáng tạo của các tầng lớp nhân dân. Nước ta cũng có cơ hội tham gia sâu hơn vào quá trình định hình các định chế, cơ chế, cấu trúc khu vực và quốc tế; có điều kiện thuận lợi để đấu tranh bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, lợi ích của các tổ chức, cá nhân; bảo đảm độc lập, tự chủ, củng cố và duy trì môi trường hoà bình, ổn định để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, việc khắc phục những hạn chế, yếu kém, tồn tại kể trên và triển khai thực hiện các cam kết quốc tế mới cũng sẽ đặt ra nhiều khó khăn, thách thức lớn không chỉ về kinh tế mà còn cả về chính trị, xã hội như: sức ép cạnh tranh ngày càng gay gắt, nhiều ngành, doanh nghiệp và sản phẩm của nước ta sẽ gặp khó khăn hơn. Việc thực hiện các cam kết sâu rộng và cao hơn, nhất là đáp ứng yêu cầu nội luật hoá các cam kết nếu không được nghiên cứu, chuẩn bị kỹ, có lộ trình, bước đi phù hợp thì sẽ có tác động tiêu cực đến quá trình đổi mới, hoàn thiện thể chế, giải quyết những vấn đề phức tạp, nhạy cảm.

Những cơ hội và thách thức nêu trên có mối quan hệ qua lại và có thể chuyển hoá lẫn nhau. Cơ hội có thể trở thành thách thức nếu không được tận dụng kịp thời. Thách thức có thể biến thành cơ hội nếu chúng ta chủ động ứng phó thành công. Cơ hội không tự phát huy tác dụng mà phụ thuộc vào việc chúng ta làm thế nào để biến cơ hội thành lợi ích thực chất. Nếu tận dụng tốt cơ hội sẽ tạo ra thế và lực mới để vượt qua thách thức và tạo ra cơ hội lớn hơn, thậm chí biến thách thức thành động lực phát triển. Ngược lại, nếu không có giải pháp hiệu quả để tận dụng cơ hội vượt qua thách thức thì thách thức sẽ tăng lên gấp bội lấn át cơ hội, cản trở sự phát triển, đe doạ ổn định chính trị - xã hội.

Từ việc dự báo thời cơ và thách thức trong việc hội nhập kinh tế, tại hội nghị này, Đảng ta đã đề ra quan điểm chỉ đạo để đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế cụ thể như sau: 

Một là, Giữ vững đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ; đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ quốc tế.

Hai là, Hội nhập kinh tế là trọng tâm, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế vì lợi ích quốc gia - dân tộc, là định hướng chiến lược lớn để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ba là, Hội nhập kinh tế quốc tế là sự nghiệp của toàn dân, doanh nhân, doanh nghiệp và đội ngũ trí thức là lực lượng đi đầu; tập trung khuyến khích, tạo điều kiện cho sự phát triển của doanh nhân, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, doanh nghiệp và sản phẩm Việt Nam; không ngừng chăm lo xây dựng, nâng cao khả năng tự vệ của quốc gia, các ngành, lĩnh vực và các tổ chức, cá nhân Việt Nam trực tiếp tham gia hội nhập quốc tế.

Bốn là, Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả quản lý của Nhà nước, trên cơ sở phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến cơ sở, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tăng cường sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong tiến trình hội nhập quốc tế.

Năm là, Đẩy mạnh việc đổi mới, hoàn thiện hệ thống pháp luật; thường xuyên rà soát, đánh giá tổng thể việc ký kết và thực hiện các cam kết để có giải pháp tối đa hoá lợi ích, vận dụng hiệu quả những ngoại lệ được phép, giám sát chặt chẽ và quản lý hiệu quả quá trình thực hiện các cam kết, nhất là trong những lĩnh vực liên quan đến ổn định chính trị - xã hội, chủ động xử lý các vấn đề nảy sinh.

Đất nước ta đang tiến hành tổng kết 30 năm Đổi mới đất nước trong đó hội nhập kinh tế quốc tế đóng vai trò vô cùng quan trọng. Với niềm tin vào đường lối đúng đắn trong hoạch định chiến lược, chính sách và phù hợp cho từng giai đoạn phát triển của Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ, sự cố gắng vươn lên trong tổ chức thực hiện chủ trương hội nhập của các cấp, các ngành, các địa phương, chúng ta luôn tin tưởng vào sự phát triển thịnh vượng của nước ta trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế.