Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” - Kỳ tích vô song

Khẳng định Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là sự kiện lịch sử trọng đại và kỳ tích vô song - biểu tượng chiến thắng của bản lĩnh, ý chí và trí tuệ Việt Nam; có giá trị lịch sử và thời đại sâu sắc, góp phần rất quan trọng đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta đi đến thắng lợi hoàn toàn. Để đạt được thắng lợi to lớn trong 12 ngày đêm đó là cả một nỗ lực cố gắng của quân và dân chúng ta nhưng nhân tố quyết định để cuộc kháng chiến dẫn tới thắng lợi là phải nhắc tới sự chỉ đạo chiến lược của Trung ương Đảng, Bác Hồ và Quân ủy Trung ương ngay từ những năm đầu kháng chiến chống Mỹ cụ thể là Sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bác Hồ và Quân ủy Trung ương chống lại cuộc tập kích đường không chiến lược tháng 12-1972 của đế quốc Mỹ.

Năm 1962, khi Đại tá Phùng Thế Tài vừa được bổ nhiệm làm Tư lệnh Phòng không, Bác Hồ đã gọi ông lên và hỏi: “Bây giờ chú là Tư lệnh Phòng không, vậy chú đã biết gì về B.52 chưa”?, và Bác nói tiếp: “Nói thế thôi, chú có biết lúc này cũng chưa làm gì được nó. Nó bay trên cao mười cây số mà trong tay chú hiện nay chỉ mới có cao xạ thôi. Nhưng ngay từ nay, là Tư lệnh Phòng không, chú phải theo dõi chặt chẽ và thường xuyên quan tâm đến thằng B.52 này”.

Ngày 18-6-1965, lần đầu tiên trong lịch sử chiến tranh, đế quốc Mỹ sử dụng máy bay chiến lược B.52 ném bom rải thảm khu vực Bến Cát (tây bắc Sài Gòn). Ngay sau đó một tháng ngày 19-7-1965, Hồ Chủ tịch đến thăm Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ), tại Trung đoàn 234 (Đoàn pháo cao xạ Tam Đảo), Bác khẳng định: “... Dù đế quốc Mỹ có lắm súng, nhiều tiền, dù chúng có B.57, B.52 hay “bê” gì đi chăng nữa ta cũng đánh. Từng ấy máy bay, từng ấy quân Mỹ chứ nhiều hơn nữa ta cũng đánh, mà đã đánh là nhất định thắng”.

 Đầu Xuân Mậu Thân (1968), Bác Hồ gọi đồng chí Phùng Thế Tài - Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam và đồng chí Đặng Tính - Chính ủy kiêm Tư lệnh Quân chủng PK-KQ đến báo cáo tình hình và Bác dự báo rằng: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đưa B.52 ra đánh Hà Nội rồi có thua nó mới chịu thua. Phải dự kiến trước tình hống này càng sớm càng tốt, để có thời gian mà suy nghĩ chuẩn bị... Ở Việt Nam, Mỹ sẽ nhất định thua, nhưng nó chỉ thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội”.

Từ những nhận định và quyết tâm trên, Quân chủng PK-KQ đã sớm có “Kế hoạch tác chiến đánh trả cuộc tập kích bằng B.52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng” và các tài liệu hướng dẫn về cách đánh B.52. (Tiêu biểu là cuốn “Cẩm nang bìa đỏ” đó là cuốn sách “Cách đánh B.52 của Bộ đội Tên lửa”, in rô-nê-ô chỉ dày 30 trang nhưng là kết quả của cả quá trình xây dựng hết sức công phu, gian khổ của một lực lượng PK-KQ từ trong chiến trường Khu 4. Trên cơ sở này, ngày 31-10-1972, Quân chủng tổ chức Hội nghị cán bộ tập trung bàn về cách đánh B.52. Theo đó, công tác chuẩn bị mọi mặt được tiến hành hết sức khẩn trương. Quân chủng tập trung vào việc điều chỉnh lực lượng, đội hình chiến đấu; triển khai sở chỉ huy dự bị các cấp; huấn luyện các kíp chiến đấu; tiến hành công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, xây dựng quyết tâm; tổ chức đôn đốc kiểm tra.

Trên cơ sở những nhận định và chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh, Bộ Tổng Tham mưu, Quân chủng PK-KQ đã sớm có “Kế hoạch tác chiến đánh trả cuộc tập kích bằng B.52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và khẩn trương chuẩn bị các tài liệu hướng dẫn về cách đánh B.52 để phổ biến cho các đơn vị. Ngày 3-12-1972, Bộ Tư lệnh Quân chủng PK-KQ báo cáo lên Bộ Tổng Tham mưu: “Mọi mặt công tác chuẩn bị đánh B.52 đã xong, quyết tâm của Quân chủng kiên quyết không để bị bất ngờ, bắn rơi tại chỗ máy bay địch, kể cả B.52”.

Thực tế là đêm 18-12-1972 khi chiến dịch tập kích đường không của Mỹ vào Hà Nội bắt đầu, chúng ta đã hoàn toàn chủ động đối phó, không bị bất ngờ. Chúng ta đã sớm phát hiện địch từ xa và chủ động đánh địch ngay từ đầu (Trạm Ra đa 45, lúc 19 giờ 15 đã chính thức báo cáo B.52 đang vào Hà Nội) đến 19 giờ 44 quả đạn tên lửa đầu tiên của Tiểu đoàn 78 được phóng lên.

Như vậy có thể nói về mặt chiến lược, chúng ta hoàn toàn chủ động, không hề bị bất ngờ trước mưa thâm, kế hiểm của đế quốc Mỹ. Về mặt chiến dịch ta đã chuẩn bị chu đáo. Đêm 18-12-1972 khi chiến dịch tập kích đường không của Mỹ vào Hà Nội, chúng ta đã hoàn toàn chủ động đối phó, không bị bất ngờ.

Đến nay đã vừa tròn 45 năm kỷ niệm chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là một trong những chiến thắng vĩ đại nhất của dân tộc ta trong thế kỷ 20, là trang sử vẻ vang của truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước trong thời đại mới - thời đại Hồ Chí Minh.