Tự do tôn giáo ở Việt Nam và những định kiến thiên lệch

Cùng với tiến trình hội nhập sâu rộng vào đời sống quốc tế, Việt Nam đã có bước chuyển mạnh mẽ, tích cực về tự do tín ngưỡng, tôn giáo, được cộng đồng quốc tế thừa nhận, đánh giá cao. Điều này thể hiện qua các điều luật, chế định về hoạt động tôn giáo đã được Hiến pháp của Nhà nước Việt Nam xác định; qua sự mở rộng và lớn mạnh không ngừng về tổ chức và các hình thức hoạt động tôn giáo; qua thực tế các chính sách ưu tiên chăm lo phát triển các vùng dân cư của đồng bào theo tín ngưỡng, tôn giáo và trong các hoạt động đối ngoại quốc tế của các tôn giáo. Mọi hoạt động của các tổ chức, tín đồ tôn giáo trong những năm qua phù hợp với luật pháp đều diễn ra bình thường, không hề có sự ngăn cản, cấm đoán nào của các cấp chính quyền. Không những thế, Nhà nước Việt Nam còn có những chương trình, dự án quốc gia về chính sách tăng cường đầu tư phát triển kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào các tôn giáo, nhất là các vùng Tây Nguyên, vùng núi phía Bắc, đồng bằng sông Cửu Long, như: hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, phát triển văn hóa, y tế, giáo dục, xóa đói, giảm nghèo, v.v. Nhà nước Việt Nam rất quan tâm tới việc tăng cường các hoạt động đối ngoại quốc tế về tôn giáo. Gần đây, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã tham gia làm thành viên Hội đồng Giám mục châu Á, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tham dự hội nghị thượng đỉnh Phật giáo hằng năm; đồng thời, tổ chức đón các đoàn chức sắc, Phật giáo quốc tế tới thăm, tham dự một số hoạt động tôn giáo ở Việt Nam. Gắn liền với công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước, việc đào tạo, bồi dưỡng các chức sắc, chức việc tôn giáo và cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ trong giáo hội được Đảng, Nhà nước Việt Nam tạo điều kiện và các giáo hội tiến hành tích cực. Nhiều cơ sở thờ tự mới được xây dựng, tu sửa khang trang. Việc tiến hành sinh hoạt tôn giáo được diễn ra thường xuyên… Thế nhưng, mặc cho những phát triển tiến bộ về dân chủ, nhân quyền của Việt Nam nói chung, về tự do tôn giáo nói riêng đã được hầu hết các quốc gia trong Liên hợp quốc nhìn nhận tích cực, vẫn còn có những nhận định thiên lệch, hoặc thừa nhận một cách miễn cưỡng qua Báo cáo về tự do tôn giáo thế giới của Hoa Kỳ vừa qua. Một số vấn đề được cho là Chính phủ Việt Nam vi phạm tự do tôn giáo: đối xử bạo lực, giam giữ, truy tố, giám sát việc đi lại với một số chức sắc tôn giáo; hạn chế các hoạt động của một số nhóm tôn giáo hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế; cản trở hoạt động của các tổ chức tôn giáo không đăng ký. Chúng lợi dụng kích động giáo dân kiện công ty Formosa và đòi tiền đền bù, một số linh mục cực đoan giáo phận Vinh đã lợi dụng việc rao giảng đạo để răn đe số giáo dân chưa ký vào đơn kiện Formosa sẽ bị cô lập, không cho đến nhà thờ; kích động hàng trăm giáo xứ Đông Yên, Kỳ Anh, Hà Tĩnh; Xuân Hòa, Quảng Trạch, Quảng Bình mang theo băng giôn, lưới đánh cá, thùng xốp chăng ngang Quốc lộ 1A (đoạn qua địa bàn) gây ách tắc giao thông và kéo đến trụ sở UBND huyện đòi đuổi công ty Formosa  ra khỏi Việt Nam và đòi bồi thường thiệt hại thỏa đáng.v.v. Những thông tin trên là không có cơ sở, mang tính mơ hồ, phỏng đoán được khai thác từ các tổ chức phi chính phủ đã từng bị nhiều quốc gia khác chỉ trích nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, làm giảm sút lòng tin của giáo dân với Đảng, Nhà nước. Mới đây, ngày 19-12, trong Hội nghị làm việc với chức sắc cao cấp các tổ chức tôn giáo toàn quốc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cho rằng, công tác tôn giáo, hoạt động tôn giáo đang phải đối diện với những khó khăn, thách thức do cả nguyên nhân khách quan và chủ quan; trong đó, có cả sự xúi giục, kích động từ các thế lực xấu. Để giải quyết khó khăn, vướng mắc trên, Thủ tướng đề nghị các chức sắc cần tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng của Nhà nước cùng tháo gỡ trên tinh thần xây dựng, thiện chí, khách quan, thượng tôn pháp luật, bảo đảm quyền tự do tôn giáo của mọi người, và phải: “kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật, lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để hoạt động mê tín dị đoan, trục lợi, kích động chia rẽ nhân dân, chia rẽ các dân tộc, gây rối an ninh trật tự, lợi dụng chống phá Nhà nước, gây cản trở đối với Việt Nam trong tiến trình phát triển và hội nhập quốc tế”. Đồng thời: “Phát huy các nguồn lực tôn giáo, tạo sức lan tỏa trong xã hội, xây dựng nếp sống văn minh tốt đời, đẹp đạo gắn bó đồng hành cùng dân tộc, tạo sức mạnh tổng hợp trong xây dựng và phát triển đất nước”.

Thiết nghĩ, đó là những định hướng cơ bản, đảm bảo cho sự phát triển, tiến bộ của các tổ chức tôn giáo, để tôn giáo ngày càng tham gia thiết thực vào công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và tự do tôn giáo của người dân ngày càng được phát huy đầy đủ./.