NVI39 - "GIỚI TRẺ CẦN TRANG BỊ BẢN LĨNH, SỨC MẠNH ĐỀ KHÁNG VĂN HÓA TỐT"

 

Ngày 20/8/2021, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Công văn số 1576-CV/VPTW về việc tổ chức Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 diễn ra vào sáng ngày 24/11 theo hình thức trực tuyến. Đây là sự kiện chính trị có ý nghĩa hết sức to lớn và quan trọng trong bối cảnh đất nước đang nỗ lực vượt qua những thử thách và khó khăn do đại dịch Covid-19 gây ra.

Hội nghị này có thể nói là một thời cơ, bước ngoặt lớn của đất nước ở các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực văn hóa. Sau khi chúng ta đã có quá trình 75 năm nhìn lại, kế thừa và phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, của con người, văn hóa Việt Nam, bổ sung thêm những nội dung mới về khoa học, dân chủ, nhân văn,…

Hiện nay chúng ta đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, trong đó chúng ta đang bước vào cuộc cách mạnh công nghiệp lần thứ 4. Chúng ta đã nghe các nhà lãnh đạo, cơ quan quản lý nói về kinh tế xanh, kinh tế số, xã hội số, văn hóa số, truyền thông số… Những nền tảng công nghệ rất mới tác động vào từng ngõ ngách của đời sống con người, xã hội. Do đó, chúng ta có cách nhìn để ứng xử mới, kể cả trong lĩnh vực phát triển văn hóa và công nghệ Việt Nam.

Chúng ta cũng đã vận hành rất sâu, đồng bộ, mạnh mẽ cơ chế kinh tế thị trường, định hướng XHCN. Cơ chế kinh tế thị trường nói chung bao giờ cũng có mặt tích cực và mặt tiêu cực. Mặt tích cực là làm cho nền kinh tế nói chung và toàn xã hội nói riêng có nhiều sức sống mới, nhiều nguồn lực mới, nhiều năng lực sáng tạo. Nhưng bên cạnh đó, có những sản phẩm văn hóa đẹp đẽ lại trở thành món hàng để kiếm lợi một cách thuần túy, tính đến kinh tế nhưng không tính đến yếu tố xã hội và con người, đó là mặt tiêu cực.

Rõ ràng đây là thời kỳ mà chúng ta đang ở trong bước chuyển mới. Để bước sang bước chuyển mới với tâm thế, nhận thức, hành động đúng đắn thì việc tổ chức Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần này có ý nghĩa rất quan trọng. Nói là triển khai nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nhưng không chỉ như thế mà còn là thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh, chính sách của Nhà nước về văn hóa để bước sang giai đoạn mới.

Cuộc cách mạnh công nghiệp lần thứ 4, quá trình số hóa tác động đến mọi người trong xã hội, đặc biệt là giới trẻ. Đương nhiên cuộc cách mạng này sẽ đưa ra nhiều cơ hội cho chúng ta phát triển ở nhiều lĩnh vực trong xã hội, nhưng nó cũng đặt ra nhiều thách thức. Những nguồn tin giả, hành vi văn hóa không đúng mực, phản cảm, những văn hóa độc hại cũng lây lan rất nhanh.

Chúng ta phải cố gắng thực hiện Nghị quyết của Đại hội XIII của Đảng, từng bước bổ sung, hoàn chỉnh để xây dựng hệ giá trị văn hóa quốc gia. Hệ giá trị văn hóa Việt Nam, hệ giá trị con người Việt Nam gắn với giữ gìn, phát huy giá trị của gia đình Việt Nam. Giới trẻ cũng phải có những chuẩn mực giá trị của mình. Có lẽ chúng ta phải xây dựng một hệ giá trị bằng những từ ngữ hàm súc, cô đọng. Phải có những thang giá trị cho một nhóm người trong xã hội. Từ đó, chúng ta mới phát triển văn hóa và con người một cách bền vững được.

Nếu chúng ta phát triển mà không có chiều sâu văn hóa, ở đây là văn hóa dân tộc, giá trị hàng nghìn năm của ông cha để lại, không trang bị một bản lĩnh, một "sức đề kháng" văn hóa tốt, chúng ta sẽ bị những sản phẩm văn hóa độc hại tác động, đối tượng chính ở đây đối tượng là giới trẻ. Đương nhiên giới trẻ các bạn có nhiều ước mơ, hoài bão, háo hức đổi mới. Có những giá trị thật nhưng giới trẻ cũng có thể chạy theo những giá trị ảo. Thậm chí trên mạng có những người xăm trổ, ăn nói tục tĩu, hành vi phản cảm nhưng cũng kéo được một lượng người vào tán thưởng, đó là những hệ lụy rất dễ thấy.

Hệ lụy lớn nhất là khi chúng ta đánh mất bản chất của văn hóa dân tộc, đi vào thế giới mà không có căn cước văn hóa sẽ dễ bị hòa tan. Lịch sử đã nói lên điều này. Chúng ta có hàng nghìn năm Bắc thuộc, hàng trăm năm bị các thế lực ngoại bang nô dịch. Nhưng cuối cùng, sức mạnh văn hóa Việt Nam đã giúp chúng ta chiến thắng.

Việc chúng ta tạo cho mình một bản lĩnh văn hóa, khi có nguồn sức mạnh nội sinh thì văn hóa vừa là động lực, mục tiêu để phát triển đất nước, cùng với đó là phát triển con người. Con người vừa là sản phẩm của văn hóa, đồng thời cũng là chủ thể sáng tạo những giá trị văn hóa mới. Nền văn hóa của chúng ta sẽ là nền văn hóa vừa dân chủ, tiên tiến vừa khoa học, nhân văn.