NVH40 - Tiếp tục thúc đẩy quan hệ láng giềng Việt Nam - Lào - Cam-pu-chia trong bối cảnh mới

 

Trong bối cảnh tình hình quốc tế diễn biến nhanh chóng, khó lường, với những hình thái tập hợp lực lượng đa dạng và sự cạnh tranh quyền lực phức tạp, nhất là giữa các nước lớn ở khu vực, thì việc củng cố quan hệ hợp tác với các nước láng giềng và khu vực nhằm tạo lập môi trường hòa bình, ổn định lại càng có giá trị to lớn và ý nghĩa vô cùng quan trọng trong vấn đề bảo đảm an ninh và phát triển của Việt Nam. Quá trình hoạch định chính sách đối ngoại của Việt Nam hiện nay rất cần một tầm nhìn chiến lược đối với các vấn đề địa - chính trị ở cả khu vực Đông Nam Á, rộng hơn là châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới. Tầm nhìn này thể hiện ở sự gắn kết chặt chẽ an ninh, phát triển của đất nước với khu vực, từ đó làm cơ sở nền tảng cho thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng.

Một là, cần xác định nhiệm vụ to lớn và quan trọng của công tác đối ngoại trong tình hình mới như Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước”. Cần xây dựng một chiến lược đối ngoại toàn diện, trong đó bao gồm những định hướng chính sách phát triển quan hệ với các nước láng giềng và khu vực. Trên cơ sở đó, cụ thể hóa thành những giải pháp cụ thể nhằm khắc phục và hạn chế những vấn đề còn tồn đọng, thúc đẩy quan hệ hợp tác với Lào, Cam-pu-chia, cũng như quan hệ với các nước trong khu vực Đông Nam Á đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả hơn. Để có một chiến lược đối ngoại như vậy thì việc nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện và thấu đáo thực tiễn phát triển quan hệ của Việt Nam với các nước láng giềng và động thái phát triển của mối quan hệ đó trong bối cảnh khu vực và thế giới có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Hai là, Việt Nam cần chủ động hơn nữa trong việc tham gia góp phần giữ vững môi trường quốc tế hòa bình, đặc biệt là môi trường khu vực của các nước láng giềng, tạo thuận lợi để phát triển đất nước về mọi mặt, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc và chế độ xã hội chủ nghĩa. Nắm vững quan điểm biện chứng về hợp tác và đấu tranh, về đối tác và đối tượng để không bị động, rơi vào thế bị cô lập, “chọn bên” và lệ thuộc. Trong một môi trường địa - chính trị đầy cạnh tranh, khó dự báo như hiện nay, cần dành sự quan tâm, đầu tư hơn nữa để phát triển quan hệ với các nước láng giềng có chung đường biên giới, tạo bước đột phá mới nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả trong quan hệ hợp tác với Lào và Cam-pu-chia nói riêng và các nước trong khu vực nói chung.

Ba là, cần quán triệt sâu sắc tinh thần Đại hội XIII của Đảng về tư tưởng chỉ đạo định hướng mối quan hệ giữa Việt Nam với các nước láng giềng và khu vực là giữ vững độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, đặt lợi ích quốc gia - dân tộc lên trên hết, lấy đó làm tiêu chí hàng đầu để xác định hay điều chỉnh biện pháp, chính sách một cách kịp thời, linh hoạt, khôn khéo, kiên định về nguyên tắc, mềm dẻo về sách lược. Độc lập, tự chủ là lợi ích cao nhất của đất nước và cũng là nguyên tắc bất di, bất dịch của Việt Nam trong quan hệ đối ngoại. Cần quán triệt sâu sắc, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng chiến lược, ý nghĩa sống còn của mối quan hệ giữa Việt Nam với Lào và Cam-pu-chia đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nước ta trong tình hình mới. Các mối quan hệ đó phải được coi trọng đúng tầm trong tổng thể hoạt động đối ngoại, theo tinh thần hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, trên cơ sở tuân thủ nguyên tắc bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thực tiễn cho thấy, vấn đề bảo đảm an ninh và phát triển của Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia có liên quan mật thiết với nhau, không thể tách rời, bất ổn ở nước này sẽ tác động trực tiếp đến nước kia và ngược lại. Vì vậy, việc giữ gìn, củng cố và tăng cường mối quan hệ đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào; quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài Việt Nam - Cam-pu-chia có tầm quan trọng đặc biệt. Do vậy, hơn bao giờ hết, Việt Nam cần chủ động triển khai hợp tác cụ thể, thực chất với Lào và Cam-pu-chia, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất, thiết thực và hiệu quả trong quan hệ hợp tác giữa các bên.

Bốn là, trong quá trình phát triển quan hệ với các nước láng giềng và khu vực, cần tiếp tục coi trọng phương châm “phát triển kinh tế là trung tâm” và “phát triển kinh tế - thương mại gắn kết với quốc phòng - an ninh với hoạt động đối ngoại”; mọi chủ trương, chính sách đối với các nước láng giềng đều tập trung vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Theo đó, trong quan hệ với Lào và Cam-pu-chia cần xử lý đúng đắn mối quan hệ giữa phát triển và an ninh, theo hướng coi phát triển kinh tế là nhân tố quyết định bảo đảm an ninh, phát triển và ngược lại, bảo đảm an ninh nhằm phục vụ phát triển kinh tế.

Năm là, cần phát huy cao nhất tính chủ động và linh hoạt, nâng cao tính thiết thực, thực tế trong quan hệ đối ngoại giữa ba nước, không để các thế lực bên ngoài kích động chia rẽ, chống phá quan hệ của nước ta với các nước láng giềng. Chúng ta cần thúc đẩy hợp tác, đồng thời chủ động, kiên quyết, khôn khéo đấu tranh để bảo vệ, duy trì lợi ích tối cao của quốc gia - dân tộc. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân cả ba nước nhận thức rõ ràng, thực chất về tầm quan trọng của mối quan hệ láng giềng, đồng thời cảnh giác với mọi âm mưu, hành động chống phá của các thế lực thù địch, phản động. Trước những thông tin trái chiều, sai sự thật và những vấn đề nhạy cảm liên quan đến mối quan hệ láng giềng, liên quan đến xử lý quan hệ với các nước lớn, cần chủ động tuyên truyền kịp thời, chính xác để nhân dân hiểu đúng sự việc và định hướng dư luận, tạo sự đồng thuận trong xã hội đối với chủ trương, quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước ta. Coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ biết trân trọng, giữ gìn và phát huy truyền thống đoàn kết, hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam với Lào và Cam-pu-chia.

Trong bối cảnh thế giới hiện nay, sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia ngày càng tăng lên, tất cả các quốc gia đều phải chịu những ràng buộc bởi luật chơi chung, mỗi quốc gia không còn là một cá thể riêng biệt mà phải chấp nhận hoặc gắn bó với nhau trong các mối quan hệ. Củng cố và phát triển quan hệ với các nước láng giềng có ý nghĩa chiến lược quan trọng trong đường lối, chính sách và hoạt động đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta. Giải quyết hiệu quả mối quan hệ này sẽ là cơ sở để Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, thực chất và hiệu quả hơn./.