Từ khi cách mạng Tháng 8 năm 1945 thành công,
nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời, Đảng ta trở thành đảng cầm quyền, sử
dụng chính quyền cách mạng của giai cấp công nhân, giai cấp nông dân và đông
đảo quần chúng nhân dân làm công cụ lãnh đạo đất nước thông qua hệ thống chính
sách, luật pháp của Nhà nước mà trực tiếp là phát huy vai trò của các cơ quan
lập pháp, hành pháp và tư pháp để triển khai thưc hiện thắng lợi các nhiệm vụ
của cách mạng Việt Nam trong từng gia đoạn, từng lĩnh vực.
Đảng Cộng sản Việt Nam là một tổ chức trong hệ
thồng chính trị có chức năng, vai trò lãnh đạo đối với cả hệ thồng chính trị.
Đảng lãnh đạo Nhà nước bằng Cương lĩnh, chiến lược, các chủ trương, chính sách
lớn, bằng công tác tổ chức, cán bộ, bằng kiểm tra, giám sát; lãnh đạo thể chế
hóa các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng thành chính sách, pháp luật.
Đảng lãnh đạo xây dựng tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức đủ phẩm chất,
năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; lãnh đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả
các chủ trương, chính sách, Hiến pháp và pháp luật; chú trọng lãnh đạo đổi mới,
nâng cao chất lượng lập pháp, cải cách hành chính và cải cách tư pháp. Các tổ
chức của Đảng và đảng viên, nhất là tổ chức, đảng viên hoạt động trong các cơ
quan nhà nước vừa phải gương mẫu tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, vừa phải nêu
cao vai trò tiên phong trong thực hiện chủ trương, đường lối, các quy định của
Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Cương lĩnh năm 1991 đã khẳng định: “Toàn bộ tổ
chức và hoạt động của hệ thống chính trị nước ta trong giai đoạn mới là nhằm
xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quyền
lực thuộc về nhân dân. Dân chủ gắn liền với công bằng xã hội phải đựơc thực hiện
trong thực tế cuộc sống trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá,
xã hội thông qua hoạt động của Nhà nuớc do nhân dân cử ra và bằng các hình thức
dân chủ trực tiếp”.
Trong Cương lĩnh năm 2011, Đảng ta khẳng định
rõ hơn vị trí, vai trò, phương thức lãnh đạo, mối quan hệ của Đảng trong hệ
thống chính trị và nhân dân: “Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền, lãnh
đạo Nhà nước và xã hội. Đảng lãnh đạo bằng Cương lĩnh, chiến lược, các định
hướng về chính sách và chủ trương lớn; bằng công tác tuyên truyền, thuyết phục,
vận động, tổ chức, kiểm tra, giám sát và bằng hành động gương mẫu của đảng
viên. Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, giới
thiệu những đảng viên ưu tú có đủ năng lực và phẩm chất vào hoạt động trong các
cơ quan lãnh đạo của hệ thống chính trị. Đảng lãnh đạo thông qua tổ chức đảng
và đảng viên hoạt động trong các tổ chức của hệ thống chính trị, tăng cường chế
độ trách nhiệm cá nhân, nhất là người đứng đầu. Đảng thường xuyên nâng cao năng
lực cầm quyền và hiệu quả lãnh đạo, đồng thời phát huy mạnh mẽ vai trò, tính
chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của các tổ chức khác trong hệ thống chính
trị”.
Trong quá trình xây dựng, sửa đổi bổ sung Hiến
pháp các thời kỳ và hệ thống các văn bản pháp luật, những nội dung quy định vấn
đề chức năng, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và quản lý của Nhà
nước đối với tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên không ngừng được hoàn thiện
Trong Điều 4, Hiến pháp 1980 quy định: “Đảng
cộng sản Việt Nam, đội tiên phong và bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công
nhân Việt Nam, được vũ trang bằng học thuyết Mác - Lênin, là lực lượng duy nhất
lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo xã hội; là nhân tố chủ yếu quyết định mọi thắng lợi
của cách mạng Việt Nam. Đảng tồn tại và phấn đấu vì lợi ích của giai cấp công
nhân và nhân dân Việt Nam. Các tổ chức của Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến
pháp”.
Đến Hiến pháp 1992, tại Điều 4 quy định: “Đảng
cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu
trung thành quyền lợi của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân
tộc, theo chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, là lực lượng lãnh đạo
Nhà nước và xã hội. Mọi tổ chức của Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và
pháp luật”.
Điều 4, Hiến pháp 2013 quy định cụ thể đó là:
“1. Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong
của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và
của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân
dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí
Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với
Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm
trước Nhân dân về những quyết định của mình.
3. Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng
sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật”.
Việc Hiến pháp của nước ta các thời kỳ quy
định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội và
mối quan hệ giữa Đảng với Nhà nước là điều hoàn toàn phù hợp quyền dân tộc tự
quyết, được ghi nhận trong Hiến chương Liên hợp quốc.
Trong công tác xây dựng Nhà nước pháp quyền
Việt Nam xã hội chủ nghĩa Đảng giới thiệu nhân sự đề nghị Quốc hội xem xét
quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm các chức danh cán bộ đứng đầu Nhà nước như: Chủ
tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc Hội. Các tổ chức của Đảng và
đảng viên, nhất là tổ chức, đảng viên hoạt động trong các cơ quan nhà nước vừa
phải gương mẫu tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, vừa phải nêu cao vai trò tiên
phong trong thực hiện chủ trương, đường lối, các quy định của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước.
Đảng lãnh đạo Nhà nước và các tổ chức trong hệ
thống chính trị nhưng Đảng lại chịu sự quản lý, giám sát của Nhà nước thông qua
các cơ quan chức năng và quần chúng nhân dân. Đảng không đứng trên pháp luật
hay đứng ngoài pháp luật của Nhà nước, mọi tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên
cũng như các tổ chức chính trị khác đều phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật của
Nhà nước, luôn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những hoạt động của mình.
Đảng và các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, đảng viên và công dân đều
bình đẳng trước pháp luật có nghĩa là những tổ chức đảng và đảng viên hoạt động
phải đúng pháp luật và được Nhà nước bảo vệ, ngược lại tổ chức đảng và cán bộ,
đảng viên nào của Đảng (kể cả Tổng Bí Thư) vi phạm pháp luật sẽ bị xử lý đúng
quy định, không có vùng cấm, đều đó thể hiện sự công bằng và nghiêm minh trước
pháp luật.
Thực tiễn những năm qua cho thấy trong cuộc
đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã có nhiều cán bộ, đảng
viên các cấp từ Ủy viên Bộ Chính trị trở xuống khi vi phạm pháp luật đều bị đưa
ra xét xử nghiêm minh, không có trường hợp ngoại lệ, không có vùng cấm.
Từ những vấn đề lý luận và thực tiễn trên
chúng ta có đủ cơ sở khoa học để khẳng định Đảng ta lãnh đạo mọi mặt đối với
Nhà nước nhưng Đảng không làm thay chức năng quản lý, điều hành của Nhà nước và
Đảng không đứng ngoài pháp luật hay đứng trên pháp luật./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét