NVH40 - Việt Nam nỗ lực thực thi Công ước CERD, bảo đảm quyền cho người dân tộc thiểu số

 

Trình bày báo cáo tại khóa họp lần thứ 111 của Ủy ban Công ước CERD, ông Y Thông, Thứ trưởng-Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, Trưởng đoàn Việt Nam tại Ủy ban Công ước CERD nhấn mạnh, các nguyên tắc và quy định về bình đẳng giữa các dân tộc được thể chế hóa trong pháp luật. Pháp luật Việt Nam đã có những quy định cụ thể về cấm phân biệt đối xử tại Hiến pháp năm 2013 (Điều 16, 26, 35) và nhiều văn bản pháp luật.

Từ năm 2013 đến nay, hệ thống pháp luật Việt Nam liên tục được xây dựng và hoàn thiện tương đối đồng bộ, đáp ứng về cơ bản quyền con người trong đó có việc bảo đảm các quyền và lợi ích chính đáng của đồng bào dân tộc thiểu số. Trong 10 năm qua, Quốc hội Việt Nam đã ban hành 125 luật, trong đó có 352 điều khoản luật trực tiếp liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các dân tộc thiểu số.

Việt Nam khẳng định lập trường kiên quyết phản đối và chống chia rẽ, kích động hận thù giữa các dân tộc, chủng tộc. Những hành vi phân biệt chủng tộc hoặc hỗ trợ các hoạt động gây chia rẽ, kỳ thị và phân biệt chủng tộc đều bị pháp luật Việt Nam nghiêm cấm, trừng trị nghiêm khắc.

Trên bình diện quốc tế, Việt Nam tích cực tham gia các diễn đàn, hội nghị về quyền con người, chống phân biệt chủng tộc, cam kết tuân thủ các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Kể từ lần rà soát trước, Việt Nam đã phê chuẩn thêm 2 Công ước về quyền con người: Công ước về Quyền của Người khuyết tật và Công ước Chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người. Như vậy, hiện nay Việt Nam đã tham gia 7/9 Công ước quốc tế của Liên hợp quốc về quyền con người.

Ông Y Thông cũng thông tin, trong giai đoạn báo cáo quốc gia (2013-2019), các quyền dân sự chính trị của người dân tộc thiểu số được bảo đảm và thúc đẩy.

Việt Nam đã đạt được các tiến bộ quan trọng trong thúc đẩy quyền cho người dân tộc thiểu số, đặc biệt là với các quyền như quyền tham gia các hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội, người dân tộc thiểu số được tham gia vào các hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội một cách trực tiếp hoặc thông qua đại diện theo những quy định cụ thể, rõ ràng, nhất là hành lang “quy chế dân chủ”.

Nhiều nội dung, quy định luật, văn bản chính sách đều quy định rõ việc tham gia của người dân, bao gồm người dân tộc thiểu số, vào hoạt động quản lý kinh tế-xã hội ở cơ sở trên nguyên tắc “dân biết-dân bàn-dân làm-dân kiểm tra-dân giám sát-dân thụ hưởng”.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc nhấn mạnh, người dân tộc thiểu số Việt Nam được tạo điều kiện bảo đảm bình đẳng các quyền con người của mình như quyền bình đẳng trong hôn nhân và gia đình, quyền được bảo vệ bởi cơ quan tài phán độc lập, quyền có quốc tịch, quyền tự do đi lại trong lãnh thổ quốc gia, quyền xuất, nhập cảnh, quyền tự do ngôn luận báo chí, quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo,…

Các quyền dân sự chính trị này của người dân tộc thiểu số được Nhà nước bảo đảm bình đẳng như mọi công dân của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Theo ông Y Thông, Việt Nam đã đưa ra các chỉ tiêu thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ, Mục tiêu phát triển bền vững đối với đồng bào dân tộc thiểu số đến năm 2030. Để bảo đảm quyền phát triển kinh tế-văn hóa-xã hội, Việt Nam đã ban hành rất nhiều chương trình, chính sách triển khai thực hiện ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi và đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tái khẳng định Việt Nam luôn tôn trọng và bảo đảm các quyền cho người dân tộc thiểu số và người nước ngoài tại Việt Nam, đặc biệt là từ khi Việt Nam gia nhập Công ước CERD vào năm 1982.

Hệ thống văn bản pháp luật của Việt Nam được xây dựng và phù hợp với các quy định trong luật pháp quốc tế. Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, các cơ chế, chính sách, huy động nguồn lực phát triển bảo đảm bình đẳng, tôn trọng, đoàn kết, giải quyết hài hòa quan hệ giữa các dân tộc, giúp nhau cùng phát triển, tạo chuyển biến rõ rệt trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số; nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo, chất lượng nguồn nhân lực và xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh mới.

Nhằm thực thi tốt hơn nữa với vai trò là thành viên Công ước, ông Y Thông nêu rõ, Việt Nam cam kết thúc đẩy tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về Công ước trong cả nước nói chung và đặc biệt vùng dân tộc thiểu số và miền núi nói riêng, cùng với đó là tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá trong thực thi pháp luật, đặc biệt là vai trò giám sát của người dân, các đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội.

Bên cạnh đó, Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế về thực thi Công ước để chia sẻ các kinh nghiệm và các bài học quốc tế trong việc đảm bảo quyền cho người dân tộc thiểu số và người nước ngoài tại Việt Nam, chống mọi hình thức phân biệt đối xử.