Sinh thời,
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng nhiệm vụ rèn luyện tư cách, tác phong, phẩm
chất của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, thể hiện trong hệ thống quan điểm, chỉ dẫn
của Người về công tác cán bộ; trong đó, nội dung “vị thế công bộc” của người
cán bộ lãnh đạo vẫn còn nhiều giá trị tham khảo cả về lý luận và thực tiễn.
Thời gian tới, cần tiếp tục vận dụng linh hoạt, sáng tạo quan điểm của Chủ tịch
Hồ Chí Minh về “vị thế công bộc” của người cán bộ lãnh đạo, góp phần xây dựng
Nhà nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa thực sự của dân, do dân và vì dân.
Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí
Minh về “vị thế công bộc” của người cán bộ lãnh đạo
Năm 1945, Nhà nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thành lập, các
khái niệm cán bộ, công chức, viên chức lần lượt ra đời, được Chủ tịch Hồ
Chí Minh gói gọn trong thuật ngữ “công bộc của dân”. Thực tế, lợi ích của đảng
cộng sản cầm quyền luôn gắn bó, thống nhất với lợi ích giai cấp, như C. Mác và
Ph. Ăng-ghen chỉ rõ: “Họ tuyệt nhiên không có một lợi ích nào tách khỏi lợi ích
của toàn thể giai cấp vô sản”. Theo đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng ngoài
lợi ích của nhân dân và của giai cấp công nhân, Đảng ta không có lợi ích nào
khác và chính bản thân Người là một tấm gương sáng về đạo đức,
tác phong của người cán bộ trong vai trò “người công bộc”; là hình ảnh đẹp, vĩ
đại để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân noi theo. Trong hệ thống quan điểm của
Người về công tác cán bộ, “vị thế công bộc” của người cán bộ lãnh đạo đất nước
là nội dung nổi bật; các phát biểu, bài viết của Người đã nhiều lần nhấn mạnh
chức vụ, quyền lực của mỗi cán bộ lãnh đạo là do nhân dân tín nhiệm, ủy thác, cho
nên, cùng với việc Đảng cầm quyền, được giao đảm nhiệm các vị trí trọng yếu
trong cơ quan Nhà nước, khi thực thi các quyền lực đó, cán bộ lãnh đạo là những
người đại diện cho nhân dân, là “công bộc của dân”, chứ không phải “làm
quan cách mạng, ăn trên ngồi trốc. Cán bộ Đảng cũng như cán bộ chính quyền,
ngay cả Bác là cán bộ cao nhất đều là đày tớ của nhân dân”, điều này cũng có
nghĩa,“tất cả các cán bộ, từ Trung ương đến khu, đến tỉnh, đến huyện, đến
xã, bất kỳ ở cấp nào và ngành nào - đều phải là người đầy tớ trung thành của
nhân dân. Tất cả cán bộ đều phải một lòng một dạ phục vụ nhân dân” và
làm cán bộ chính là “suốt đời làm đày tớ trung thành của nhân dân”.
Trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và
xây dựng đất nước, Người chỉ rõ: “Chúng ta phải hiểu rằng, các cơ quan của
Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để
gánh việc chung cho dân, chứ không phải để đè đầu dân như trong thời kỳ dưới
quyền thống trị của Pháp, Nhật. Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc
gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh. Chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân
mới yêu ta, kính ta”. Người tin tưởng và đề cao vai trò của đội ngũ cán bộ lãnh
đạo giữ trọng trách lèo lái đất nước; coi họ là người có trách nhiệm chính định
hình chính sách, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm sự thống nhất,
đoàn kết của nhân dân. Nhìn chung, quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về
“vị thế công bộc” của người cán bộ lãnh đạo được thể hiện ở những nội dung chủ
yếu sau:
Thứ nhất, “vị thế công bộc” của cán bộ lãnh đạo biểu hiện ở lòng
trung thành với Đảng, với nhân dân.
Thứ hai, “vị thế công bộc” của cán bộ lãnh đạo được thể hiện ở sự
tận tụy và trách nhiệm với nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, nhiệm
vụ của chính quyền và các đoàn thể là phụng sự nhân dân, là làm đầy tớ
cho dân.
Thứ ba, cán bộ lãnh đạo cần giữ gìn chuẩn mực đạo đức cách mạng.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, những phẩm chất đạo đức của cán bộ lãnh đạo,
như “công tâm, trung thành, sốt sắng với quyền lợi dân chúng, có năng lực làm
việc, được đông đảo dân làng tín nhiệm” là phẩm chất căn cốt
của người “đầy tớ” nhân dân.
Thứ tư,“vị thế công bộc” còn được biểu hiện ở những đức tính, như
cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư và phong cách ứng xử văn hóa, nhân văn,
trọng nghĩa tình, nói đi đôi với làm, sống giản dị.
Thứ năm, duy trì tinh thầnluôn học hỏi, bồi dưỡng, cập nhật kiến
thức, kinh nghiệm và tự cải thiện bản thân để có năng lực đáp ứng công việc.
Dựa trên quan điểm của Chủ tịch Hồ
Chí Minh về “vị thế công bộc” của đội ngũ cán bộ và quá trình đúc kết kinh
nghiệm trong thực tiễn, đến nay, đã có nhiều chủ trương, chính sách được Đảng
và Nhà nước ban hành nhằm bảo đảm xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững
mạnh gắn với nâng cao năng lực, phẩm chất, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, công chức, như Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 7-6-2012, của Ban Bí thư, “Về
trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chủ chốt
các cấp”; Quy định số 55-QĐ/TW,ngày 19-12-2016, của Bộ Chính trị, “Về một
số việc cần làm ngay để tăng cường trách nhiệm nêu gương”; Quy định số
08-QĐi/TW,ngày 25-10-2018, của Ban Chấp hành Trung ương, về “Trách nhiệm nêu
gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí
thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”, trong đó, đề cao tinh thần hết lòng,
hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, tránh tình trạng độc đoán, chuyên
quyền, quan liêu, thờ ơ, vô cảm trước những khó khăn, bức xúc của nhân dân; đặc
biệt, Quy định số 214-QĐ/TW, ngày 2-1-2020, của Bộ Chính trị, về “Khung tiêu
chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương,
Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý” xác định rõ đội ngũ cán bộ, quản lý phải đáp
ứng đủ các tiêu chuẩn về phẩm chất năng lực và đạo đức cách mạng(21).
Đại hội XIII của Đảng cũng nhấn mạnh, phải xây dựng “đội ngũ cán bộ, trước hết
là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng
lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng
tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có
uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết”.
Một số vấn đề đặt ra:
Hiện nay, dưới tác động của nhiều
yếu tố khách quan và chủ quan, như mặt trái của nền kinh tế thị trường, quá
trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, sự phát triển của khoa học - công
nghệ,... đã hướng sự quan tâm của con người đến lợi ích vật chất, khiến một số
người quá đề cao các yếu tố vật chất, hình thành, phát triển lối sống thực
dụng, bỏ qua những giá trị, chuẩn mực đạo đức, nhân cách con người, văn hóa xã
hội; trong đó có một bộ phận không nhỏ nằm trong hàng ngũ “công bộc của dân”.
Mặt khác, nhiệm vụ đổi mới tư duy chính trị và đổi mới tư duy kinh tế chưa có
sự đồng bộ, thống nhất nên còn diễn ra tình trạng “đánh trống bỏ dùi”, “đầu voi
đuôi chuột”. Thêm vào đó, công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng
viên có nơi, có lúc chưa thường xuyên; tính trung thực (cả trong tư tưởng, chính
trị và đạo đức) của không ít cán bộ, đảng viên bị suy giảm nghiêm trọng; vấn
nạn tham nhũng ngày càng diễn biến phức tạp và tinh vi, gây nhức nhối về đạo
đức trong Đảng, làm suy giảm nghiêm trọng niềm tin của nhân dân và xã hội,...
Bên cạnh đó, căn bệnh “sợ trách
nhiệm” đang có dấu hiệu ngày càng xuất hiện phổ biến và dễ lây lan, khó chữa
trị; là biểu hiện tâm lý sợ bị liên lụy, thiếu tinh thần, trách nhiệm trong
hoạt động công vụ, lo rằng lợi ích cá nhân bị ảnh hưởng, thiệt thòi... của một
bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Những người mắc bệnh “sợ trách nhiệm” sẽ
không dám đương đầu với khó khăn, thách thức, không dám đổi mới, sáng tạo;
thường rụt rè, do dự, chỉ muốn làm việc cầm chừng cho “đủ bổn phận”, mong tránh
phạm phải khuyết điểm; ngại “va chạm” trong quan hệ công việc, cơ quan, nhất là
với cấp trên, thậm chí, lấy lý do làm việc tập thể, tôn trọng tập thể để dựa
dẫm vào tập thể,... Từ thực tiễn đó, Đảng ta đã ban hành Kết luận số 14-KL/TW,
ngày 22-9-2021, của Bộ Chính trị, “Về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ
năng động, sáng tạo vì lợi ích chung” nhằm chấn chỉnh những đối tượng đang “mắc
phải” bệnh sợ trách nhiệm, đồng thời, bảo vệ đội ngũ cán bộ chính trực, dám
nghĩ, dám làm.
Vận dụng quan điểm của Chủ tịch Hồ
Chí Minh trong xây dựng “vị thế công bộc” của người cán bộ lãnh đạo ngày nay
Thứ nhất, nghiêm túc quán triệt, thực hiện chủ trương, chính sách
của Đảng và Nhà nước về công tác cán bộ cũng như phát huy dân chủ trong quần
chúng nhân dân. Bên cạnh đó, chú trọng nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí
của vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức, phong cách, lối sống trong đội ngũ
cán bộ, đảng viên, xem đây là nhiệm vụ thường xuyên, căn bản và trọng yếu trong
việc mở rộng các khía cạnh trong công tác xây dựng Đảng trên tinh thần “phải
đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng toàn diện về
chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”.
Thứ hai, nâng cao trách nhiệm, tinh thần cống hiến vì mục tiêu mang
lại lợi ích của nhân dân, coi lợi ích của nhân dân là trên hết. Từ tấm gương
của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo ngày nay cần đặt lợi ích của nhân dân
lên cao nhất, theo đó trong công việc, nhiệm vụ, phải có sự tận tâm, lo lắng,
quyết tâm xử lý, giải quyết những vấn đề nảy sinh liên quan đến cuộc sống và
sinh kế của người dân. Bên cạnh đó, luôn giữ gìn phẩm chất đạo đức cách mạng,
nhất là đức tính trung thực, kiên định, khiêm tốn, minh bạch. Cụ thể, người
lãnh đạo cần giữ lời hứa, thực hiện các cam kết, từ đó, tạo niềm tin vững chắc
cũng như sự tôn trọng từ nhân dân. Mặt khác, cần đổi mới để có các biện pháp xử
lý phù hợp, đủ mạnh, đủ sức răn đe hơn, tránh kẽ hở, yếu kém để các đối tượng
vị lợi, thoái hóa, biến chất lợi dụng hòng tham nhũng, trục lợi, chà đạp lên
lợi ích, vô trách nhiệm với đời sống người dân.
Thứ ba, chú trọng đúng mức nhiệm vụ đổi mới, sáng tạo, đáp ứng yêu
cầu phát triển của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công
nghiệp lần thứ tư. Theo đó, đội ngũ lãnh đạo cần nhanh chóng nghiên cứu, ban
hành cơ chế, chính sách khuyến khích sáng tạo và đổi mới phương thức quản lý và
phát triển xã hội. Mặt khác, nâng cao ý thức học hỏi và tự phát triển, cập nhật
kiến thức và phát triển kỹ năng lãnh đạo của mình để có khả năng đối phó với
thách thức của tình hình mới; tạo điều kiện kết hợp giáo dục rèn luyện trong
tập thể với phát huy tính chủ động, tự giác trong rèn luyện và tu dưỡng cá
nhân. Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước cần tăng cường giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng
cách mạng, phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng lãnh
đạo, quản lý cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp gắn với đẩy mạnh học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Thứ tư, biết lắng nghe, thương yêu, có trách nhiệm với đời
sống người dân. Người cán bộ lãnh đạo ngày nay cần lắng nghe ý kiến của cộng
đồng, đồng thời tạo cơ hội cho người dân được tham gia vào quá trình ra quyết
định về các vấn đề chung. Ngoài ra, “vị thế công bộc” cần được đi kèm với trách
nhiệm và lòng tự trọng; tuân thủ nguyên tắc đạo đức và dám chịu trách nhiệm
trong tất cả quyết định và hành động của mình. Hiện nay, để tránh tình trạng
không dám nghĩ, dám làm, “sợ sai”, “sợ trách nhiệm”, đội ngũ cán bộ, lãnh đạo
vừa phải không ngừng trau dồi bản lĩnh, ý chí kiên định thực hiện mục tiêu cách
mạng, vừa luôn học hỏi và lắng nghe nhân dân; dám nghĩ, dám làm và dám ra quyết
định ở những thời điểm khó khăn, có tính bước ngoặt; gần gũi, chân thành, tin
tưởng đồng chí, đồng bào,... để quy tụ được mọi người, kiến tạo nguồn sức mạnh
của khối đoàn kết trong chính quyền và nhân dân.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét