Quan điểm của Đảng ta về đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại

“Chiến tranh lạnh” kết thúc, trật tự hai cực mà biểu hiện của nó là sự đối đầu quân sự giữa hai tổ chức NATO và WARSZAWA đi đến hồi kết. Phong trào cộng sản và công nhân quốc tế tạm thời lâm vào thoái trào. Đây thực sự là những điều kiện không thể thuận lợi hơn để Mỹ thực hiện tham vọng bá chủ thế giới của mình. Tuy nhiên, sự phát triển không ngừng của Nhật Bản, Tây Âu, sự vươn lên mạnh mẽ của nền kinh tế Trung Quốc, sự trỗi dậy của một nước Nga mới dưới thời của Tổng thống Putin và cả những cuộc đấu tranh mạnh mẽ nhằm củng cố, bảo vệ độc lập chủ quyền của các nước thuộc “thế giới thứ ba” dưới nhiều hình thức, biện pháp để chống lại sự can thiệp và vòng ảnh hưởng của các nước lớn đã tạo ra tương quan lực lượng không nhỏ đối với Mỹ. Những nhân tố đó đã dẫn tới thế giới hậu lưỡng cực đang hướng tới xác lập một trật tự mới với nhiều hướng khác nhau: đơn cực, đa cực, nhất siêu đa cường…

         

Từ thực tiễn trên, ta có thể nhận thấy xu thế đa dạng hóa, đa phương hóa trong các mối quan hệ quốc tế hiện nay đã tạo nên những tiền đề thuận lợi cho sự phát triển của Việt Nam. Vậy đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại là gì? Chúng ta có thể hiểu đa dạng háo quan hệ đối ngoại bào gồm: đa dạng hóa về lĩnh vực và đa dạng hóa về loại hình quan hệ. Về lĩnh vực  là làm cho quan hệ đối ngoại mở rộng trên tấ t cả các lĩnh vực từ chính trị, ngoại giao đến cả kinh tế, quốc phòng, an ninh, văn hóa, khoa học công nghệ và các lĩnh vực khác. Về loại hình là triển khai trên tất cả các kênh, song phương, đa phương, đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân. Đa phương hóa quan hệ đối ngoại là mở ra quan hệ với tất cả các nước, các tổ chức quốc tế, không phân biệt chế độ chính trị xã hội và trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.

         

Trải qua hơn 30 năm đổi mới, thực hiện định hướng đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, nước ta đã mở rộng quan hệ và đưa vào chiều sâu với tất cả các đối tác. Về phương thức và loại hình quan hẹ đối ngoại, đã khai thác hiệu quả các kênh song phương, đa phương, phát triển và gia tăng sự hợp tác giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Kết quả là về đối tác, nước ta đã có quan hệ ngoại giao với 185 nước, quan hệ kinh tế với 224 nước và vùng lãnh thổ, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với 15 nước, quan hệ đối tác toàn diện với 11 nước. Việt Nam đã trở thành thành viên của hầu hết các tổ chức trong khu vực và trên thế giới. Chủ trương về đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại thực sự đã mở ra cơ hội mới, tạo ra những thuận lợi cho sự phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn nảy sinh không ít tồn tại như quan hệ chính trị, quốc phòng, an ninh cần tiếp tục được đẩy mạnh theo hướng có trọng tâm, trọng điểm để đưa đưa quan hệ với các đối tác, nhất là các đối tác quan trọng với phát triển và an ninh của đất nước, đi vào chiều sâu, ổn định, lâu dài. Quan hệ kinh tế cần được thúc đẩy theo hướng giảm dần tiếng tới xóa bỏ tình trạng phụ thuộc quá lớn vào một số đối tác, một số ngành và mặt hàng.

Từ thực tiễn ấy, tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, Đảng ta một lần nữa khẳng định đường lối đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại: “Bảo đảm lợi ích tối cao của quốc gia – dân tộc, trên  cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi, thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa dạng hóa, đa phương hóa trong quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trọng cộng đồng quốc tế”.